دانشگاه تبریز، مشهدالشهدای دانشگاههای کشور، این روزها با برگزاری برنامههای مختلف فرهنگی و اجتماعی به مناسبت ایام سوگواری ماه محرم، و به ویژه مراسم عزاداری و سینهزنی خیابانی، با حضور گسترده دانشگاهیان حال و هوای دیگری به خود گرفته است.
اینکه اگر این روزها گذرتان به این دانشگاه بیافتد، آیین و مناسبات ماه محرم در آذربایجان را به شکل سنتی و اصولی، با اجرای برنامههای مختلف از جمله عزاداری و سینهزنی خیابانی، سخنرانی و مداحی در مسجد دانشگاه، روضهخوانی، مراسم عزاداری در ماه محرم همراه با پخش نذورات، سیاه پوش کردن مسجد، نصب بیرق و علم و … به عینه میتوان مشاهده و حتی لمس کرد.
* عطر محرم در مشهدالشهدای دانشگاههای کشور پیچید
در واقع، در این ایام، همه دانشگاهیان دانشگاه تبریز، میکوشند با پوشیدن لباس مشکی و با برگزاری آیینهای مختلف که بدان اشاره کردیم، ارادت خالصانه به امام حسین (ع) سالار شهیدان و یاران با وفای ایشان و به خصوص روایت مظلومیت سیدالشهداء و ۷۲ یار باوفای ایشان را در کوی و برزن به تصویر بکشند.
البته نباید فراموش کرد که دانشگاه تبریز، از گذشته تا به امروز، در برگزاری مراسم مذهبی و پاسداشت مناسبتهای دینی، جزو پیشتازان و پیشقراولان سایر دانشگاههای کشورمان بوده و هست، که نمونه بارز آن برگزاری مراسم عزاداری و سینهزنی خیابانی، با مشارکت و شرکت تعداد کثیری از اساتید، کارمندان و دانشجویان در این دانشگاه است.
ناگفته نماند، این مراسم از اول محرم با هدف اشاعه فرهنگ عاشورا و شعور حسینی در بین دانشگاهیان و ایجاد فضای معنوی ماه محرم و به خصوص تقویت ابعاد معرفتی و دینی افراد جامعه و تبیین سیره و منش امام حسین(علیه السلام) و ائمه معصومین (علیه السلام)، همه ساله با شکوه خاصی در سطح این دانشگاه از سوی بسیج شهدای کارکنان و با همکاری واحدهای فرهنگی دانشگاه تبریز برگزار میشود.
* مشهدالشهدای دانشگاههای کشور، در تب و تاب محرم
این مراسم در طول دهه اول محرم هر روز بعد از نماز ظهر و عصر از مقابل مسجد بزرگ این دانشگاه به طرف ساختمان امور دانشجویان در طول مسیر خیابان اصلی برگزار میشود.
البته این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت و آن اینکه، استان آذربایجانشرقی و شهر تبریز از دیرباز به دلیل عشق به اهل بیت (ع)، شهره خاص و عام بوده و هست و هنوز هم این ارادت افتخار مردم این دیار است که به پاس خدمات ارزنده و ارادت بیشائبه مردم این دیار به اهل بیت (ع)؛ تبریز به عنوان نخستین پایتخت تشیع در جهان اسلام به ثبت میراث معنوی رسیده و به همین نام در منطقه و جهان شناخته میشود.
با این حال، به نظر میآید دانشگاهیان این استان نیز به تبعیّت از ریشه، مرام و ارادتی که مردمان این مناطق به اهل بیت(ع) داشته و دارند و در این ارتباط نیز دانشگاهیان دانشگاه تبریز از جمله دانشگاههای پیشگام در برگزاری آیینهای بزرگ معنوی و دینی در محیط دانشگاه، در بین سایر دانشگاههای کشورمان به حساب میآید. در واقع، اوج این عظمت را میتوان در برگزاری مراسم عزاداری و سینهزنی خیابانی این دانشگاه مشاهده کرد.
* محرم در قاب تصویر دانشجویان
در واقع آنچه در این زمینه مهم به نظر میرسد اینکه، دانشگاهیان و به خصوص دانشجویان دانشگاه تبریز همچون سایر اقشار مختلف استان آذربایجانشرقی در انتقال، ترویج و نهادینه ساختن ارزشها در جامعه و به ویژه حفظ و احیای ارزشهای اسلامی و مذهبی، و حتی در مواقع سخت و بحرانی، جزو پیشتازان و پیشقراولان ترویج و تبلیغ اسلام ناب محمدی و حامی نظام و انقلاب بودهاند، به عنوان نمونه در قیام ۲۹ بهمن سال ۱۳۵۶ مردم تبریز، این دانشگاه تبریز بود که دو شهید به نامهای محمد تجلی و شهید محمد باقررنجبرآذرفام را تقدیم انقلاب کرد.
بنابراین، پیشگامی در نهضت انقلاب اسلامی، تقدیم اولین شهید در قیام ۲۹ بهمن، آغاز انقلاب فرهنگی از این دانشگاه و پشتیبانی علمی و تجهیزاتی از رزمندگان اسلام در هشت سال دفاع مقدس از جمله دیگر افتخارات دانشگاهیان دانشگاه تبریز در صحنههای خطیر انقلاب اسلامی است.
* آنها به سمت خدا معبر زدند
به همین اعتبار، علت اینکه در حال حاضر دانشگاه تبریز به عنوان «مشهدالشهدای دانشگاههای کشور» مطرح میشود، به خاطر شهادت ۲۲ تن از دانشجویان این دانشگاه، بر اثر یورش وحشیانه رژیم بعثی به دانشکده فنی این دانشگاه بوده است.
البته نباید فراموش کرد که دانشگاه تبریز از گذشته تا به امروز نیز بزرگان زیادی را در عرصههای مختلف دینی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی برای سربلندی، سرافرازی و شکوفایی کشورمان تربیت کرده، که نمونه بارز این مفاخر، سردار شهیدی چون مهدی باکری است که دانشآموخته این دانشگاه بود.
با این مقدمه از این حیث بیشک، در ایام ماه محرم مسلمانان سراسر دنیا و بسیاری از انسانهای آزاده سطح جهان، در هر گوشهای از دنیا، در این ایام با برگزاری آیینها، مراسمها و برنامههای مختلف به خاطر مظلومیت امام حسین(علیه السلام) و یارانش، جلوههای حس انسان دوستانه، احساس همدردی، محبت و عشق خویش را به اهل بیت (ع)، به شیوههای مختلف به نمایش میگذارند. در کشور عزیزمان ایران نیز و به خصوص در دانشگاههای سراسر کشور، این ایام با برگزاری برنامههای مختلف برگزار میشود که از جمله پیشتازان برگزاری این آیینهای سنتی و زیبای معنوی دانشگاه تبریز است.
* حاشیههای غریبانه بر متن نهضت عاشورا
همان طور که گفته شد، شهرت دیرینه تبریزیها و به خصوص جامعه علمی و دانشگاهی این سرزمین، به خاطر پرچمداری و پیشتازی در برگزاری مراسمهای عبادی، معنوی و اخلاقی و به ویژه احیای سنتهای دینی و مذهبی بوده است.
* آیینی در ستایش آزادی
بنابر این، با این ویژگیها و ظرفیتهایی که امروزه در شهر اولینها و جوامع دانشگاهی این استان و در همین زمینه در دانشگاه تبریز بوده و هست، به طور یقین مشخص میشود برپایی این آیینهای مختلف دینی و مذهی در شهر تبریز و به خصوص در دانشگاه تبریز هم به نوعی احیا و بازآفرینى نقش و جایگاه تبریز به عنوان نخستین پایتخت تشیع در جهان اسلام را نشان میدهد، که در طول ادوار مختلف این سرزمین، پرچمدار مهد تبلیغ و ترویج فرهنگ و افکار اسلام ناب محمدی به سراسر منطقه و جهان بوده است.
از این حیث، بیان و ذکر لحظه به لحظه، حادثه و اتفاقات محرم سال ۱۳۶۱ هجری، با برپایی مراسمها و آیینهای مختلف، در محیط دانشگاهها و به خصوص ترویج و اجرای آگاهانه و اصولی بر اساس آموزههای اسلامی – ایرانی از سوی دانشگاهیان، برای سایر عموم و اقشار مختلف مردم میتواند دستاوردها و درسهای زیادی داشته باشد که در سایر محیطهای جامعه به این راحتی امکانپذیر نیست.
* در کلاس درس امام حسین(ع)
برگزاری آیینهای ماه محرم و به ویژه تدوین پیام نهضت عاشورا، از سوی دانشگاهیان در سطح جامعه، میتواند درسهای عبرتی برای نسلهای امروز و فردا باشد که در هیچ مکتب، مدرسه و دانشگاهی تا به امروز ارائه نشده و حتی تدریس نمیشود.
از سوی دیگر، محققان حوزه اسلامی بر این باور هستند، «سیره امام حسین (ع) و قیام عاشوراییاش پرتو کاملترین الگوهای ماندگار در تاریخ بشر است، که زیباترین و ملموسترین جلوههای انسانی تربیت یافته را به تصویر میکشند و آن را مدل برای آینده و مسیر حرکت همگان قرار میدهند، بنابراین سرور شهیدان و همه رفتار و گفتارش کوثر بیانتهای تربیت انسان به شمار میرود».
* در تراز خط امام حسین(ع)
به بیان دیگر، نهضت عاشورا از آغاز تا انجام، مجموعهای از الگوهای ارزشمند در زمینه اخلاق و تربیت دینی است که در صورت عمل انسانها به این ارزشها میتوان به سعادت حقیقی رسید.
بنابراین به عقیده همین کارشناسان، یکی از درسهای مهم نهضت عاشورا برای همه انسانها این بود، که صرف نظر از هر عقیدهای که دارند، سعی کنند در زندگی آزاده باشند و تن به هیچگونه خواری ندهند و تسلیم ستم هیچ ستمگری نشوند.
بدینسان امام حسین علیه السلام با عمل خود به انسانهای مؤمن آموخت، هنگامی که اساس مکتب با خطر مواجه میشود، باید در راه حفظ آن از هیچ گونه فداکاری دریغ نورزند. از این رو آنچه باید پیرامون حماسه جاودانه کربلا مورد توجه قرار بگیرد، پرداختن به چرایی است تا چگونگی، که در این صورت اهداف و آرمانهای این حادثه و درسها، پیامها و عبرتهای این واقعه «کل یوم عاشورا وکل ارض کربلا» استخراج میشود.
* سکانسی که امام حسین(ع) و یاران با وفایش را بهشتی کرد
بیتردید، یکی از اساسیترین ابعاد حادثه عاشورا، درسها و عبرتهای این نهضت است، که با درس گرفتن از آن حادثه میتوان، بسیاری از مشکلات جهان اسلام را که از جمله آن شکلگیری گروه تروریستی تکفیری مسلحی به نام «داعش» که در حال حاضر اکثر کشورهای مسلمان با این گروه ضد اسلامی درگیر هستند، به راحتی حل کرد.
به هر حال آنچه در این خصوص مهم است این است که به یقین برگزاری این گونه مراسمها و برنامهها بزرگ معنوی با این حجم و عظمت، در سراسر دانشگاههای کشورمان، با الگوگیری از دانشگاه تبریز، مشهدالشهدای دانشگاههای کشور، میتواند دستاوردهای زیادی در سطح ملی، منطقهای و حتی جهانی، برای شناخت و شناساندن واقعه نهضت عاشورا، چهره مظلومیت امام حسین(ع) و به خصوص چهره واقعی و حقیقی اسلام ناب محمدی و فرهنگ حقیقی قرآن، سیره ائمه اطهار (ع) و به ویژه شناساندن فرهنگ و تمدن ایران و اسلام، برای نسل امروز و فردا داشته باشد.
نگارنده: موسی کاظمزاده

ايميل: news@.ir | شماره پيامک:000 |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
- استاندار: روابط ایران و روسیه با ظرفیتهای اقتصادی آذربایجانشرقی قابل توسعه است
- دیدار مردم تبریز با رهبر معظم انقلاب، رهتوشهای معنوی برای ماه مبارک رمضان
- ثبت نام نهایی ۲۲۱ نفر برای داوطلبی میان دوره ای مجلس شورای اسلامی در حوزه انتخابیه تبریز
- قالی بافی هویت بخشی از مناطق کشور است/نمیتوان بیمه آن را حذف کرد
- آنچه دیگران میگویند با آنچه که ما در ایران داریم زمین تا آسمان فاصله دارد/ به دنبال جنگ نیستیم
- دیپلماسی شهری شاه کلید تعمیق ارتباط بین شهرهای جهان
- نماینده تبریز خواستار اصلاح تخصیصهای بودجهای به آذربایجانشرقی شد
- تبریز پایتخت «محیط زیست کشورهای آسیایی» در سال ۲۰۲۵ شد
- تجلی بصیرت ملی در آذربایجان شرقی
- خط فقر ۳۵ میلیون تومان است؟ / پیشبینی مهم یک کارشناس درباره نرخ تورم در سال آینده
- برگزاری هفته فرهنگی تبریز در تهران با حضور رئیس جمهور
- ساخت چهار پروژه کلان منطقه آزاد ارس اغاز شد
- کُرنشی در پیشگاه یک «والنتاین» خودی / حمید آرش آزاد
- همت دولت وفاق ملی برای نوسازی صنایع آذربایجان شرقی
- هشت هزار و ۲۰۰ واحد مسکونی در آذربایجانشرقی به بهرهبرداری رسید
- استاندار آذربایجان شرقی: رسیدن از حرف به عمل وظیفه کنونی ماست
- آغاز ثبتنام نهایی انتخابات میاندورهای مجلس در تبریز از امروز
- اجرای کشاورزی حفاظتی در ۵۰۰ هزار هکتار از اراضی آذربایجان شرقی
- خشکی دریاچه ارومیه موجب کاهش بارندگی در حوضه پیرامونی شده است
- تبریز، قلب تپنده فرهنگ و تمدن ایران
- مردم آذربایجان پیشگام در حمایت از نظام و رهبری هستند
- ۱۰۰ هزار تن سیب زمینی مازاد بر مصرف در آذربایجان شرقی
- نوین: عدم برنامهریزی در تولید و صادرات عامل گرانیهاست
- بانکهای آذربایجان شرقی ۷۱.۲ درصد تسهیلات اشتغالزایی ابلاغی را پرداخت کردند
- معرفی جاذبههای فرهنگی هنری اقتصادی تبریز در تهران/شبهای موسیقی تا همایش سرمایه گذاری
- تبریز در قلب پایتخت
- با کمبود سالن به دلیل تعدد برنامه های فرهنگی هنری در استان مواجه هستیم
- خروجی هفته فرهنگی تبریز در تهران باید با دستاورد همراه باشد
- یونسکو ثبت جهانی روستای کندوان را بررسی میکند
- ۳۰ هزار هکتار از مساحت آذربایجانشرقی را تالاب ها تشکیل میدهد