‘ضرورت هم افزایی و عزم همگانی’، مطلع نشست کمیته فرهنگی و تبلیغات کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز آذربایجان شرقی بود که امروز شنبه با شرکت جمعی از مدیران نهادهای مسئول در اتاق بازرگانی تبریز برگزار شد.

شرکت کنندگان در این نشست بر این نکته اذعان داشتند که مبارزه کارآمد با قاچاق کالا به عنوان زمینه ساز حمایت عملی از تولید داخلی، نیازمند همنگرایی و هم افزایی است و هر گونه بخشی نگری و فرافکنی در مقابله با گسترش این پدیده شوم و کمرشکن محکوم به شکست است.
واقع نگری و پرهیز از شعارزدگی و تصویب قوانین و مقررات واقع بنیانه با لحاظ کردن واقعیات اقتصاد و تولید ملی در پایتخت و دیگر مناطق کشور همراه با اعمال دیدگاه ها و تجربیات ارزشمند مدیران استانی و محلی از دیگر ترجیع بندهای نشست امروز کمیته فرهنگی و تبلیغات کمیسیون مبارزه با قاچاق کالای آذربایجان شرقی در تبریز بود.

** اپیدمی قاچاق کالا، کمر تولید داخلی را می شکند
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی تبریز در این نشست با اشاره به اینکه پدیده قاچاق کالا سال ها است که گریبانگیر کشور و به تبع آن آذربایجان شرقی است، بر لزوم چاره اندیشی اساسی و بنیادی برای مقابله با آن تاکید کرد.
صمد حسن زاده گفت: انتظار این است که اگر مجموعه اقدامات پیشگیرانه، نظارتی و تنبیهی به ریشه کنی پدیده شوم قاچاق کالا در جامعه منجر نمی شود، حداقل زمینه ساز کاهش دامنه آن شود.
وی با اشاره به اینکه بر اساس آمارهای منتشر شده سال گذشته ۲۸ میلیارد دلار کالای قاچاق وارد کشور شده است، اظهار داشت: ادامه این روند علاوه بر ضرر اقتصادی هنگفتی که به جامعه از بابت پرداخت نشدن عوارض گمرکی، مالیات بر ارزش افزوده و کارمزد گردش آن در شبکه توزیع و فروش وارد می کند، از منظر رواج بدفرهنگی اقتصادی در جامعه نیز قابل تامل است.
وی با اشاره به نقش قاچاق کالا در کمرنگ کردن دستاوردهای دولت و مخدوش کردن چهره آن در نزد افکار عمومی اضافه کرد: کالاهایی که از مبادی قاچاق وارد کشور می شوند، معمولا استاندارد نیستند و موجب اختلال در در تولید و توزیع کشور و به تبع آن استان می شود.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی تبریز با بیان اینکه به دلیل تعدد و تکرار قاچاق کالا معمولا ابزاری برای شناسایی و کنترل موثر آن وجود ندارد، تشریح کرد: بنا بر اعلام مقام های مسئول در زمان حاضر ۱۰۶ بندر در کشور داریم که تنها ۶۰ مورد آن در اختیار و کنترل دولت است و مقدار کالایی که از ۴۸ اسکله دیگر وارد کشور می شود، بیشتر از ۶۰ اسلکه یاد شده است.
وی یادآور شد: در این شرایط دشوار اقتصادی که واحدهای بزرگ تولیدی داخلی با مشکل کمبود فروش، ظرفیت تولید و رقابت سالم مواجه اند، قاچاق کالا چالش بزرگی برای تولید داخلی محسوب می شود.
وی دقت بیشتر حوزه های نظارتی بر قاچاق کالا و سرمایه گذاری و ورود بیشتر نهادهای مسئول بر این امر را در راستای حمایت از تولید داخلی ضروری دانست و گفت: باید به مردم کشورمان تبیین شود که به ازای ورود هر قلم کالای قاچاق یک فرصت شغلی برای جوانان جویای کار این مرز و بوم از دست می رود.

** اقدامات انجام شده در زمینه مبارزه با قاچاق کالا ناکافی است
دبیر کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز آذربایجان شرقی نیز در این نشست با بیان اینکه مبارزه با قاچاق کالا از اولویت های دولت تدبیر و امید است، هم افزایی نهادهای مسئول برای افزایش کارآمدی در این حوزه حیاتی را مهم دانست.
محمود چمنی با اشاره به اینکه در دهه های گذشته اقدامات موثری برای مبارزه با قاچاق کالا در سطح کشور و به تبع آن در آذربایجان شرقی صورت گرفته است، گفت: واقعیت این است که گسترش قاچاق کالا به کشور، اثرات مخربی بر حوزه صنعت و سرمایه گذاری دارد.
وی با اشاره به اینکه کشفیات قاچاق کالا یک درصد مجموع کالای قاچاق شده به آذربایجان شرقی است، اظهار داشت: با وجود این که آمار کشفیات قاچاق کالا در استان سیر صعودی دارد، اما میزان کشفیات تناسبی با حجم قاچاق ندارد.
وی افزود: به عنوان نمونه در ۹ ماهه پارسال ۱۳ هزار و ۸۳۵ قطعه لوازم یدکی قاچاق در استان کشف شد که این رقم امسال به ۳۳۷ هزار و ۳۳۱ قطعه افزایش یافت.
دبیر کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارزش آذربایجان شرقی ادامه داد: قاچاق کالا یک پدیده چند متغیری است و عوامل مختلفی مانند ضعف تولیدات داخلی، نواقص کنترل مرزی، نقص در ساختار گمرک، نظام مند نبودن ساختار نقل و انتقالات پولی و پایین بودن ریسک قاچاق در ساختار اداری در گسترش این پدیده شوم در جامعه دخیل اند.
وی یادآور شد: تا زمانی که وضعیت مرزنشینان از نظر رفاه و استاندارد زندگی ارتقا نیابد، مبارزه موثر با قاچاق کالا میسر نخواهد بود.
وی از شکسته شدن قبح قاچاق کالا در جامعه به عنوان یکی دیگر از مشکلات فرهنگی و اجتماعی این پدیده شوم نام برد و اضافه کرد: هر گونه دستاورد مثبت در این زمینه نیازمند عزم و اهتمام جمعی است و تعریف و ترویج تجارت حلال و معاملات اسلامی و شناساندن تبعات غیرقابل جبران قاچاق کالا به مردم می تواند تاثیر مثبتی در این زمینه داشته باشد.

** تصور غلط اشباع تولید داخلی باید پاک شود
رئیس خانه صنعت و معدن آذربایجان شرقی نیز در این نشست، فرهنگ سازی برای حمایت مردم از تولید داخلی را از الزامات مبارزه با قاچاق کالا در جامعه دانست و گفت: به عنوان نمونه می توان از تجربیات ترکیه به عنوان کشور همسایه ما در این زمینه استفاده کرد، به طوری که ترک های ساکن آلمان در فروشگاه های این کشور به دنبال کالاهای تولید ترکیه می گردند.
محمدحسین باقری با ذکر نمونه دیگری از حمایت مردم ترکیه از تولید داخلی مبنی بر جمع آوری و آتش زدن اجناس دست سوم چینی در میدان معروف ‘تقسیم’ استانبول افزود: تامل در این گونه تجربه ها نشان می دهد که موفقیت در مبارزه با قاچاق کالا علاوه بر اقدامات بازدارنده و تنبیهی دولتی، نیازمند فرهنگ سازی در میان شهروندان برای حمایت از تولید داخل است.
وی با انتقاد از رایج بودن تصور غلطی مبنی بر ‘اشباع بودن بازار داخلی تولید برخی کالاها’ در برخی از نهادهای تصمیم گیر و پولی یادآور شد: ارتقای کیفیت تولید داخلی، نیازمند به روزسازی ماشین آلات و واردات ماشین آلات جدید است، اما متاسفانه برخی از نهادهای پولی به بهانه اشباع بازار داخلی از اعطای تسهیلات در این زمینه طفره می روند.
وی ادامه داد: به عنوان نمونه در سال های گذشته وقتی یکی از تولیدکنندگان استان درخواست دریافت تسهیلات بانکی برای واردات ماشین آلات تولید لباسشویی کرده بود، هیات مدیره بانک مسئول به بهانه اشباع شدن بازار داخلی از تصویب این درخواست خودداری کرد، در حالی که اطلاع واثق داشتیم در هشت ماه آن سال ۸۴۰ میلیون دلار لباسشویی خارجی وارد کشور شده بود.
رئیس خانه صنعت و معدن آذربایجان شرقی با تاکید بر ضرورت همکاری همه نهادهای مسئول برای کمک به رونق تولید داخلی از طریق تسهیل ساز وکارهای قانونی و پولی تشریح کرد: بدیهی است تولید کننده ای که ۳۰ تا ۳۵ درصد عوارض گمرکی برای واردات ماشین آلات و مواد اولیه پرداخت می کند، توان رقابت با کالای قاچاقی را که هیچ گونه عوارض گمرکی و مالیاتی نمی دهد، ندارد.
وی گفت: در شرایطی که دولت امروزه این اندازه برای جذب سرمایه گذار خارجی تلاش می کند، مبادا از خروج سرمایه های داخلی به دلیل مشکلات، پیچیدگی ها و کاغذبازی های اداری غفلت شود.
باقری با اشاره به اهمیت زمان در موضوع حمایت از تولید داخلی افزود: زمان به سرعت می گذرد و همه باید در قبال تحقق شعار حمایت از تولید داخلی پاسخگو باشند و نمایندگان آذربایجان شرقی در مجلس شورای اسلامی نیز باید به خوبی از منافع استان در مجلس و سطوح ملی دفاع کنند تا کاسه کوزه ها بر مسئولان محلی نشکند.
وی با اشاره به خروج سالیانه حجم بزرگی از سرمایه از کشور به دلیل دشواری های ادامه تولید در داخل اضافه کرد: باید توجه داشت که خروج سرمایه از کشور موجب افت حجم سرمایه داخلی می شود.

** توجه به ظرفیت های مرزنشیان در کاهش قاچاق کالا موثر است
قائم مقام سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی نیز در این نشست از ضعف قوانین و مقررات به عنوان یکی از دلایل گسترش قاچاق کالا در جامعه یاد کرد و گفت: در بسیاری از موارد تصویب قوانین و مقررات خلق الساعه و بدون جویا شدن نظرات کارشناسی و تجربیات مسئولان و کارشناسان محلی است و همین امر موجب تضعیف و انبار شدن تولید داخلی و رونق بازار کالای قاچاق می شود.
غلامعلی راستی با اشاره به وجود ۳۰۰ هزار مرزنشین در آذربایجان شرقی اظهار داشت: این یک ظرفیت بزرگ برای مقاله با قاچاق کالاست و قانون موجود در این ارتباط نیز بسیار خوب است، اما در اجرای قانون مشکلاتی وجود دارد.
وی با تاکید بر ضرورت استفاده از توانمندی های مرزنشینان در زمینه مبارزه با قاچاق کالا یادآور شد: هر چند بر اساس قانون این افراد مجاز به واردات ۱۶۰ قلم کالا هستند، اما در سال های گذشته تنها موفق به واردات برنج شده اند.
وی از فرهنگ سازی برای مصرف کالا تولید داخلی به عنوان یکی دیگر از ضرورت های مبارزه کارآمد با قاچاق کالا در جامعه یاد کرد و افزود: مرحوم آیت الله مدرس لباس از پارچه کرباس می پوشید و آن را برای همه تبلیغ می کرد و مردم نیز از وی تبعیت می کردند و ما امروزه باید این رفتار را در ترویج فرهنگ استفاده از کالاهای وطنی الگو قرار دهیم.
قائم مقام سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی با تاکید بر ضرورت کنترل قاچاق کالا از مرزها و مبادی ورودی، تاکید کرد: در این صورت نظارت بر کالاهای قاچاق در انبارها و فروشگاه ها موثر خواهد بود.

** بانک های ترکیه و دبی قاچاق کالا به ایران را ضمانت می کنند
مدیرعامل مجتمع تراکتورسازی ایران نیز با اشاره به ضرر سالیانه ۱۲ میلیارد دلاری دولت از قاچاق کالا در کشور گفت: مصرف کننده حق دارد که از میان کالا داخلی یا وارداتی به میل خود انتخاب کند، اما او باید بداند که قاچاق کالا در وهله اول موجب تضییع حق و حقوق خود وی می شود.
ابوالفتح ابراهیمی با اشاره به حمایت همه جانبه کشورها از صادرات تولیدات داخلی افزود: د زمان حاضر در ترکیه و دبی، تبلیغات وسیعی مبنی بر انتقال جنس به ایران به صورت تضمینی وجود دارد که حاکی از وجود زمینه قاچاق کالا از این کشورها به داخل کشورمان است.
وی بیان این اینکه این تبلیغات دال بر ضمانت بانک های ترکیه از صادرات کالاهای تولید این کشور به خاک ایران به هر شکل ممکن از جمله قاچاق است، چاره اندیشی برای مبارزه موثر با قاچاق کالا از یک سو و حمایت کارآمد از تولید داخلی از سوی دیگر را ضروری دانست.

**تولید ۵۲ برنامه در صدا و سیمای مرکزی آذربایجان شرقی در حمایت از تولید داخلی
مدیرکل صداو سیمای آذربایجان شرقی نیز در این نشست گزارشی از اقدامات انجام شده در این رسانه در راستای حمایت از تولید داخلی و مبارزه با قاچاق کالا ارایه کرد.
محسن لطیفی با اشاره به تولید ۵۲ برنامه در زمینه مبارزه با قاچاق کالا، حمایت از تولید داخلی و معرفی کارآفرینان برتر در یک سال گذشته از آمادگی این نهاد رسانه ای برای تقویت همکاری ها با حوزه صنعت و تولید آذربایجان شرقی خبر داد.
وی با اشاره به کمبود بودجه ای سازمان صدا و سیما، مشارکت فعالان حوزه صنعت و تولید برای پخش برنامه های مرتبط با حمایت از تولید داخلی و مبارزه با قاچاق کالا را ضروری دانست.
گزارش از: محمد عزیزی راد