هر چند بر اساس آمار غیررسمی ناباروری در ۱۰ تا ۱۵ درصد از زوج ها دیده می شود، اما به گفته متخصصان با توسعه علم پزشکی و پیشرفت تکنولوژی ها، اکثر نازایی ها قابل درمان است.
[اکثر نازایی ها قابل درمان است]

به گزارش ایرنا، ناباروری به ناتوانی یک زوج در باردار شدن پس از یک سال رابطه جنسی بدون جلوگیری از بارداری گفته می شود که علل آن می تواند مربوط به زن یا مرد و یا هردو آن ها باشد.
طی دو دهه اخیر گام های بلندی در رابطه با تشخیص و درمان ناباروری برداشته شده و بیش از ۷۰ درصد از زوج های نابارور با استفاده از روش های موجود صاحب فرزند شده اند که در میزگرد ایرنا به دلایل ناباروری زنان و مردان و راه های درمان آن پرداخت شده است.

***عوامل و دلایل نازایی
فلوشیپ نازایی و جراح و متخصص زنان و زایمان در این خصوص گفت: به زوجینی که بعداز یکسال از ازدواج، حاملگی نداشته باشند نابارور گفته می شود و این موضوع در دنیا و در کشور ما نیز در حال افزایش است.
دکتر لیدا حیدری با بیان اینکه عوامل مختلفی برای افزایش ناباروری ذکر می شود، ادامه داد: افزایش سن ازدواج، عوامل محیطی و آلودگی های محیطی از جمله دلایل دخیل در ناباروری است.
وی اضافه کرد: علل ناباروری مربوط به زوجین بطور معمول به نسبت ۶۰ به ۴۰ درصد بین زن و شوهر و در برخی موارد ۵۰ به ۵۰ بین خانم و آقا است.
حیدری با بیان اینکه مشکلات لوله های رحمی از مهمترین مسایلی است که در نازایی زنان اثرگذار هستند، ادامه داد: گرفتگی لوله ها در اثر عفونت های مختلف، عدم تشکیل لوله ها بطور مادرزادی و چسبندگی های مختلفی که در داخل لگن ایجاد می شود باعث ناباروری می شود.
وی گفت: یکی دیگر از علل شایع ناباروری زنان مربوط به ناهنجاری های تخمدانی است که شایع ترین آنها سندرم ‘تخمدان پلی کیستیک’ است که یک سوم بانوان ممکن است مبتلا به این سندرم باشند.
رئیس بیمارستان ۲۹ بهمن تبریز با اشاره به عوامل متعدد ناباروری در بانوان اظهار کرد: از جمله این عوامل می توان به تشکیل آلت تناسلی خارجی زنان که مانع ورود اسپرم به واژن می شود اشاره کرد که سندرم های متعددی وجود دارد که سندرم ‘رکی تانسکی’ از جمله این سندرم هاست.
وی اظهار کرد: ناهنجاری ها و عفونت های مختلف در بخش دهانه رحم ‘سرویکس’ و یا عوامل دیگری که بر دهانه رحم تاثیر گذار هستند از نفوذ اسپرم به دهانه رحم جلوگیری می کند که ناهنجاری های مادرزادی نیز در این خصوص تاثیر گذار است.
حیدری اضافه کرد: در گذشته برخی داروها تاثیر مستقیم بر این بیماری ها می گذاشتند که خوشبختانه تولید و عرضه این داروها حذف شده و در زمان کنونی شاهد این ناهنجاری ها نیستیم.
وی با اشاره به ناهنجاری های مادرزادی رحم مانند ‘سندرم آشرمن’ که باعث تخریب آندومتر رحمی می شود، افزود: عوامل بیوفیزیکال و بیوشیمیایی که در داخل آندومتر اتفاق می افتد می تواند مانع از جایگزینی رحم در داخل رحم شود.
این فلوشیپ نازایی اضافه کرد: سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCO) انواع مختلفی دارد که در حالت خفیف، بیمار هیچ علامتی ندارد و در سونوگرافی های اتفاقی امکان تشخیص وجود دارد، این سندرم در نوع متوسط و شدید با علایم متفاوتی ظاهر می شود که در سونوگرافی تخمدان ها نسبت به حالت عادی بزرگتر و حاوی فولیکول های ریز در دور تخمدان هستند.
وی با اشاره به عوامل بیوشیمیایی موثر بر درمان نازایی گفت: برهم خوردن نسبت هورمن های زنانه LH و FSH، هورمن پورولاکتین بالا و هورمون های دیگر همچون تیرویید در نازایی تاثیرگذار است.
حیدری تاکید کرد: چسبندگی هایی که در اثر آندومتیوز ممکن است ایجاد شود و یا عفونت هایی که منجر به چسبندگی های لگن شود می تواند باعث نازایی شود، و لوله های فالوپ نتوانند کار خود را در تخمک گیری از تخمدان ایفا کنند.
وی گفت: یکی از دیگر علل نازایی می تواند سانترال باشد و هدایتی که از مغز به طرف تخمدان باید ایجاد شود دچار مشکل می شود و درست عمل نمی کند.
جراح و متخصص بیماری های زنان و زایمان خاطرنشان کرد: ۱۵ درصد نازایی بانوان بدون علت و گاه ممکن است برخی سندرم های ژنیتیکی در آن دخالت داشته باشد.
متخصص جراحی کلیه، مجاری ادراری (تناسلی و نازایی) نیز در خصوص دلایل و عوامل نازایی مردان گفت: ۳۰ تا ۴۰ درصد نازایی ها مربوط به عوامل زنانه باشد و ۲۰ تا ۳۰ درصد مربوط به عوامل مردانه و بقیه علت مشترک دارند.
دکتر حسن حسن زاده افزود: ۳۱ درصد علل مردانه ناشناخته است و در بررسی های هورمونی ،آزمایشگاهی و ژنیتیکی دلیل اصلی نازایی شناسایی نمی شود و ۲۳ درصد مربوط به واریکوسل است.
وی با بیان اینکه واریکوسل بیماری بسیار شایع در مردان جوان است که ۱۸ درصد افراد را شامل می شود، ادامه داد: بستگی به شدت بیماری در برخی موارد نیاز به عمل جراحی دارد که بدون جراحی اسپرم سازی خوبی نخواهد داشت.
عضو انجمن جراحان کلیه اروپا اظهار کرد: ۱۰ درصد نازایی های مردان مربوط به انسداد های مکانیکی مجاری انزالی است که این انسداد ها می تواند بصورت مادرزادی یا اکتسابی و یا بر اثر عفونت ها انسداد صورت گرفته باشد.
وی اضافه کرد: از دیگر عوامل نازایی می توان به عوامل هرمونی، مشکلات مغزی بصورت مادرزادی و یا اکتسابی و یا اعمال جراحی تصادفی که در آن قسمتی از مغز آسیب دیده و موجب عدم ترشح هورمون های مربوطه شود.

حسن زاده با اشاره به عوامل ایمونولوژیک که موجب می شود اسپرم سازی بصورت خیلی کم و با حرکت های بسیار کم رخ دهد افزود: این موارد در کسانی که در بچگی عمل جراحی و پیچش بیضه داشته و یا دستکاری در بیضه های آنها شده است، موجب تولید آنتی بادی ضد اسپرم در خون فرد شده و در بزرگسالی موجب نازایی می شود.
این متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری (نازایی، تناسلی) افزود: در سال های اخیر تاثیرعوامل محیطی در نازایی رو به افزایش است که می توان به اشعه ها و پرتوهای مضر همچون ایکس، گاما، امواج وایفای و موبایل ها اشاره کرد.
وی اظهار کرد: از دیگر عوامل شایعی که در سال های اخیر شیوع آن رو به افزایش است مصرف مواد مخدر و توهم زا، الکل و سیگار است که در بافت بیضه تاثیر بسیار مخربی دارد.
حسن زاده با اشاره به تاثیر مواد دارویی و صنعتی بر نازایی گفت: بیشتر افراد ورزشکار جهت زیبایی و یا دوپینگ در مسابقات از مواد دارویی و صنعتی استفاده می کنند که بیشتر ترکیبات این داروها آندروژن بوده و در بافت بیضه اثر ضد باروری داشته و میزان باروری اسپرم را بسیار کم می کند.
وی با اشاره به تاثیر عوامل ساختمانی بیضه ها در نازایی اظهار کرد: انجام جراحی بر روی بیضه و یا کوچک بودن مادرزادی بیضه ها می تواند موجب نازایی و کمبود اسپرم شود.

*** تشخیص و ارزیابی بیماری
فلوشیپ نازایی و جراح و متخصص زنان و زایمان گفت: برای ارزیابی زوج نابارور زمان خاصی لازم نیست و هر موقع که تصمیم به باروری و فرزند آوری گرفتند توسط پزشک متخصص ارزیابی شروع می شود
دکتر لیدا حیدری با بیان اینکه سن بیمار بسیار مهم است، افزود: در مواقعی که سن بیمار بالاست در اولین مراجعه به پزشک ارزیابی ها شروع می شود.
وی ادامه داد: ارزیابی اولیه شامل گرفتن شرح حال بیمار، معاینه فیزیکی، درخواست آزمایشات، سونوگرافی، هیستروسالپنگوگرافی برای بررسی لوله ها، آزمایشات هورمونی و درخواست اسپرموگرام است.
وی گفت: اگر با انجام ارزیابی های اولیه علت نازایی مشخص نشد اقدامات بعدی برای بیماران انجام می شود که یکی از این اقدامات لاپاراسکوپی تشخیصی برای بانوان و شروع روش های کمک باروری (ART) است.
وی تاکید کرد: تغییر روش زندگی، انجام ورزش های هوازی، پیاده روی و همچنین کاهش وزن تاثیر بسزایی در باروری دارد.
متخصص جراحی کلیه، مجاری ادراری (تناسلی و نازایی) گفت: بررسی های اولیه مردان شامل شرح حال معاینه فیزیکی و آزمایش آنالیز اسپرم است که اگر مشکلی در بیضه های مرد وجود داشته باشد در مراحل اولیه تشخیص داده شود.
دکتر حسن حسن زاده افزود: برای ارزیابی بیشتر سونوگرافی بیضه و مجاری انزالی انجام می شود؛ همچنین اگر در آزمایش آنالیز اسپرم مشکلی دیده شود از تست های هورمونی و بررسی های ژنتیک کمک گرفته می شود تا مشخص شود در خون بیمار آنتی بادی اسپرم وجود دارد و یا مشکلات ژنتیکی دارند.
فلوشیپ نازایی و جراح و متخصص زنان و زایمان گفت: نخستین اقدام بعد از تشخیص، رفع علت ناباروری است و یکی از موارد شایعی که باعث ناباروری می شود تخمدان های پلی کیستیک و بسته بودن لوله های رحمی در بانوان است.
دکتر لیدا حیدری افزود: اگر بیمار سندرم پلی کیستیک داشته باشد، برای درمان القای تخمک گذاری با داروهایی با دوز پایین و کمترین عارضه است و اگر پس از سه دوره درمان به نتیجه نرسیدیم و یا فولیکول مناسب و ارزشمند وجود نداشت با استفاده از داروهای رده بالا به القای تخمک گذاری اقدام می کنیم.
وی ادامه داد: اگر بعد از سه دوره استفاده از این داروهای دوز بالا برای تحریک تخمگذاری نیز به نتیجه نرسیدیم از روش های کمک باروری شامل آی یو آی (IUI ) و آی وی اف (IVF) اقدام به درمان بیمار می کنیم.
حیدری با بیان اینکه قبل از شروع آی یو آی باید از باز بودن لوله ها و عملکرد خوب لوله ها مطمئن باشیم، گفت: در روش آی یو آی بعد از اینکه فولیکول های مناسب ایجاد شد، اسپرم همسر را در آزمایشگاه با روش های مختلف شستشو داده و اسپرم های سالم و متحرک را از طریق ابرازهای مناسب داخل حفره اندومتر تزریق می کنیم.
وی اضافه کرد: اگر بعد از سه دوره انجام آی یو آی نتیجه ای حاصل نشد و یا لوله های بیمار بسته بود و یا هر علت دیگری همچون اسپرم ناکافی باشد، آی وی اف انجام می شود.
رئیس بیمارستان ۲۹ بهمن تبریز ادامه داد: طول درمان در روش ‘آی وی اف’ یک تا یک و نیم ماه است و برای بیمار در این مدت از داروهای مختلف تزریقی اقدام به تحریک تخمک گذاری کرده و وقتی اندازه تخمک ها به اندازه مورد دلخواه رسید در اتاق عمل اقدام به تخمک گیری کرده و در آزمایشگاه ART اسپرم های گرفته شده به داخل تخمک تزریق می شود.
وی اظهار کرد: پس از تشکیل جنین دو یا سه روز و در برخی مواقع پنج روز بعد از تزریق، به وسیله کاتتر مخصوص جنین ها را داخل حفره آندومتر قرار می دهیم.
حیدری تاکید کرد: تخمک های بدست آمده مساوی با فولیکول یا جنین نیست چون در سیر انجام این مراحل تخمک ها ممکن است جواب ندهد.
وی خاطرنشان کرد: درصد موفقیت در این روش بستگی به مراکز مختلف و شرایط جسمی و روحی زوجین بین ۳۰ تا ۵۰ درصد است که شرایط روحی بیمار بسیار مهم و تاثیرگذاراست.
متخصص جراحی کلیه، مجاری ادراری (تناسلی و نازایی) گفت: پس از شناسایی عوامل مردانه زوج نازا، می توان با انجام کارهای ساده همچون حذف کارهای محیطی و یا عوامل سومصرف دارو ها با قطع دارو، الکل، سیگار و مواد توهم زا می توان اسپرم سازی را بهبود بخشید و منجر به باروری نرمال شود.
دکتر حسن حسن زاده ادامه داد: افرادی که در مکان های بسیار گرم کار می کنند تغییر شغل می تواند منجر به بهبود اسپرم سازی شود ولی در بعضی از موارد نیازمند تجویز دارو برای بهبود اسپرم سازی هستیم.
وی افزود: در بیماری هایی همچون واریکوسل که شایع ترین بیماری در بین مردان است با انجام عمل جراحی می توان اسپرم سازی را تا ۸۰ درصد بهبود بخشید و منجر به باروری طبیعی در زوجین شود.
حسن زاده با بیان اینکه اگر با تجویز دارو جواب گرفته نشود از تکنیک های کمک باروری (ART) استفاده می شود، اظهار کرد: در کسانی که تعداد و سرعت حرکت اسپرم کم است، شستشوی اسپرم موجب بهبود حرکت و افزایش تعداد اسپرم می شود که منجر به موفقیت آی یو آی می گردد.
وی گفت: در مواردی که اختلال اسپرم سازی بسیار شدید است و ‘آی یو آی’ جواب نمی دهد می توان از روش آی وی اف استفاده کرد.
عضو انجمن جراحان کلیه اروپا اضافه کرد: در مواردی که در نمونه آنها اسپرم وجود ندارد با پیشرفت تکنیک های جراحی و ناباروری در ۲۰ سال اخیر توانسته ایم با انجام اعمال جراحی و اصلاح مجاری وازدفران و کیسه های منی ساز بالای ۷۰ درصد این افراد بارور می شوند و می توانند از خودشان بچه دار شوند.
وی خاطرنشان کرد: با استفاده از تکنیک های جراحی برداشت اسپرم از مجاری انزالی و بیضه استخراج اسپرم انجام و تحویل واحد آزمایشگاه شده است که انجام آی وی اف سبب باروری زوجین می شود.

*** لقاح خارج از رحم، گزینه ای برای درمان نازایی
دکترای جنین شناسی و بافت شناسی نیز در این خصوص گفت: در مراکز ناباروری آزمایشگاه ART به معنی کمک برای درمان ناباروری وجود دارد که در این واحد آزمایشگاهی با استفاده از ابزار ها و تکنیک هایی موجود اگر زوجین بصورت طبیعی یا با تکنیک آی یو آی احتمال درمان نازایی وجود نداشت، به دلیل قدرت باروری پایین اسپرم ها با استفاده از تکنیک های آزمایشگاهی به جنین دسترسی پیدا می کنیم.
دکتر مسعود ملکی ادامه داد: با انجام تخمک گیری از تخمدان توسط پزشک فوق تخصص زنان زایمان و تحویل آن به آزمایشگاه و همچنین دریافت اسپرم بصورت انزال طبیعی و یا از طریق عمل جراحی در این آزمایشگاه، اقدامات لازم انجام می شود.
وی اظهار کرد: در این آزمایشگاه با استفاده از محلول های مخصوص ظرفیت لقاح اسپرم ها افزایش داده شده و سپس با استفاده از میرکوسکوپ میکروانجکشن اسپرم ها را مستقیما داخل تخمک تزریق می کنیم.
دکترای جنین شناسی و بافت شناسی گفت: با این تکنیک تمامی عواملی که می تواند مانع رسیدن اسپرم به تخمک و عمل لقاح شود پشت سر گذاشته می شود ولی باز با این تکنیک همه مشکلات حل نمی شود، زیرا که پس از رفع مشکل رسیدن اسپرم به تخمک، بقیه موارد ژنتیک و اپی ژنتیک نیز تاثیرگذار است.
وی اضافه کرد: با تشکیل سلول های تخم بعد از سه روز به رویان هشت سلولی دست می یابیم و با توجه به صلاحدید متخصصان بیش از این نیز به مرحله بلاستو سیست برسیم.
ملکی ادامه داد: در روزهای سه تا پنجم که جنین های سالم بدست آمد، چون تحریک تخمک گذاری بیش از حالت طبیعی و تعداد جنین های بدست آمده بیشتر از حد نرمال است، تعدادی از جنین های سالم را برای نوبت بعدی درمان ذخیره سازی می کنیم.
وی افزود: با استفاده از محلول های خاص، جنین هایی را که انتقال نمی دهیم منجمد کرده و در تانک ازوت در دمای منهای ۱۹۶ درجه سانتیگراد نگهداری می کنیم.
دکترای جنین شناسی و بافت شناسی گفت: در روز سوم رشد و نمو رویان، اگر رحم مادر آمادگی لازم را داشته باشد با استفاده از کاتتر ویژه، رویان های مناسب را به تعداد سه یا چهار مورد و حتی کمتر انتقال می دهیم، چون بیشتر از این تعداد می تواند حاملگی چند قلو اتفاق بیافتد.
وی اظهار کرد: به دلیل اینکه تعدادی از این رویان ها سقط می شود برای بالا بردن شانس حاملگی تا سه مورد را انتقال می دهیم و اگر در بار اول حاملگی اتفاق نیفتاد دفعات بعد جنین های فریز شده را انتقال می دهیم.
ملکی ادامه داد: عمل میکرو انجکشن با نرخ موفقیت ۳۰ درصد انجام می شود و بعد از تزریق اسپرم به داخل تخمک بقیه مراحل رشد و نمو به دست ژنتیک و اپی ژنتیک است و اگر در این قسمت مشکلی وجود نداشته باشد رویان های مناسبی بدست خواهد آمد.
وی خاطرنشان کرد: در مواردی که والدین دارای بیماری خاص هستند با استفاده از تشخیص ژنتیکی بیش از لانه گزینی (پی جی دی) می توان یکی از سلول های رویان را در آورد و از نظر ژنتیکی و وجود ناهنجاری خاص ژنتیکی مورد بررسی قرار داد و جنین ناسالم را در این مرحله حذف کرد.
دکترای جنین شناسی و بافت شناسی گفت: در مواردی نیاز به ذخیره سازی اسپرم و تخمک (سلول های جنسی) در افرادی که ممکن است تحت شیمی درمانی و مصرف داروهای شیمیایی قرار گیرند، وجود دارد.

*** ریشه های روان تنی ناباروری
روانپزشک فوق تخصصی روان تنی نیز با بیان اینکه بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی ۱۰ تا ۱۵ درصد زوج ها در دنیا نابارور هستند، گفت: ناباروری یکی از معضلات اساسی جهانی است به طوری که بیشتر از ۸۰ میلیون زوج در دنیا نابارور هستند.
دکتر ‘زهرا موسوی’ افزود: ناباروری از نظر روانی و اجتماعی آسیب های زیادی بر زوجین وارد می کند و طبق آخرین مقالات روانپزشکی این آسیب ها بعد از به دنیا آمدن فرزند کمتر نمی شود بلکه شکل و رنگ آن تغییر پیدا می کند.
وی ادامه داد: تعداد زوج های نابارور در دنیا کم نیست و آسیب های روانی و اجتماعی آن در جهان بسیار است و دلیل اصلی این آسیب ها در کشورهای آسیایی و اسلامی این است که رسمیت شناخته شدن یک ازدواج و حتی هویت یک زن با تولد فرزند شکل می گیرد و در این مناطق آسیب ها شدید تر است.
وی که یکی از سه روانپزشک این رشته فوق تخصصی در کشور است، اظهار کرد: ضروری است تمام زوجینی که با مشکل ناباروری روبرو می شوند حتما تحت یک مشاوره روانپزشکی قرار گیرند، زیرا که خیلی از این نابارواری ها منشا نامعلومی دارند و در بسیاری از مواردی که دلیل نامشخص است می تواند به روان فرد دلالت داشته باشد.
وی گفت: در برخی مصاحبه ها متوجه می شویم که زوجین در طی سال های زیاد ازدواج رابطه نداشته اند و اگر نیز این رابطه وجود داشته، به دلیل اختلالی به نام ‘واژینسموس’ نزدیکی بطور کامل صورت نگرفته است.
موسوی ادامه داد: در زمان گرفتن شرح حال نیز گاه در سابقه افراد با سوءاستفاده های جنسی مواجه می شویم که این افراد دچار اختلال پسا سانحه شده اند و کابوس های وحشتناکی می بینند و هر وسیله و موضوع مرتبط با مسایل جنسی آنها را آشفته می کند و به همین دلیل حتی از تخت معاینه نیز ترس دارند.
وی با اشاره به انواع اختلالات روانپزشکی گفت: از جمله این اختلالات می توان به اختلالات اضطرابی و افسردگی اشاره کرد که به دلیل وجود نوروترنس میترهای موجود در مغز باعث می شود که سیکل و تعادل هورمون های جنسی بهم بخورد و در نتیجه بارداری با مشکل مواجه شود.
روانپزشک فوق تخصصی روان تنی اظهار کرد: در برخی موارد در شرح حال های گرفته شده متوجه می شویم که یکی از زوجین مصرف مواد مخدر دارد که این موجب می شود در تمام قسمت های سیکل جنسی اختلال ایجاد شود و کاهش میل جنسی، اختلال در نعوذ و انزال داشته باشد.
وی اضافه کرد: یکی دیگر از مشکلاتی که در مصاحبه ها با آن مواجه می شویم این است که یکی از زوجین دچار اختلال هویت جنسی است و سال هاست با هویت خود مشکل داشته و به تغییر جنسیت می اندیشد از این رو رغبتی به بچه دار شدن ندارد.
موسوی افزود: از دیگر مشکلات اختلالات نوع و رژیم تغذیه فردی است، گاه افراد با رژیم های طولانی مدت و سختی که می گیرند دچار قطع قاعدگی بیش از سه ماه می شوند و در باروری نیز با مشکل مواجه می شوند.
وی ادامه داد: بررسی شغل و محیط کاری بیمار از دیگر موضوعاتی است که در نازایی توسط روانپزشک مورد بررسی قرار می گیرد؛ برای مثال فردی که تمام مدت در محیط بسیار گرم کار می کند و یا تمام مدت نشسته است از نظر جسمی برای مردان مشکل ایجاد می کند.
وی اظهار کرد: از دیگر مواردی که از نظر روانپزشکی باید به آن پرداخت، ارائه مشاوره قبل از اهدای تخمک و جنین و رحم های اجاره ای است که مشاوره های بسیار پیچیده ای است.
روانپزشک فوق تخصصی روان تنی تاکید کرد: کسانی که می خواهند تخمک و جنین و یا اجاره رحم داشته باشند ضروری است به مراکز ناباروری مراجعه کنند تا از هر نظر توسط یک تیم پزشکی متخصص غربال شده و تمام اختلالات روانپزشکی و شخصیتی افراد بررسی شود.
وی خاطرنشان کرد: بیش از ۶۰ درصد مسایل شخصیتی در افراد از طریق ژنتیک منتقل می شود؛ در مراکز ناباروری، آی کیو و هوش دهنده ها، روابط بین فردی افراد و زناشویی زوجین بررسی می شود تا متوجه شویم فرزند پس از به دنیا آمدن در چه محیطی زندگی خواهد کرد.
وی ادامه داد: در مواردی که سنین اهداکنندگان بالا باشد از نظر شناخت هم مورد بررسی قرار می گیرد، زیرا اگر فرد در مرحله شروع آلزایمر و اختلالات شناختی باشد گزینه مناسبی برای گرفتن جنین نیست.
موسوی افزود: از موارد دیگری که بررسی و تاکید داریم ناشناس بودن زوج های تخمک دهنده و گیرنده است برای اینکه از نظر حقوقی، شناس بودن مسایل زیادی را در پی خواهد داشت.
وی گفت: در گزینه رحم اجاره ای باید ظرفیت فردی که رحم خود را اجاره می دهد ارزیابی شود تا مشخص شود آیا می تواند از جنین دل بکند و یا مکانیزم های دفاعی برای جدایی از فرزند را نداشته باشد.
روانپزشک فوق تخصصی روان تنی افزود: اکثر افرادی که با مشکل ناباروری مواجه هستند معتقدند رابطه جنسی به صرف بچه دار شدن است و اکنون که بچه دار نمی شوند نباید با هم ارتباط داشته باشند.
وی ادامه داد: یکی از موضوعاتی که رابطه جنسی را مهم می کند ایجاد گرمیت بین زوجین است و وقتی رابطه ای گرم وجود نداشته باشد نمی تواند محیطی مساعدی برای پرورش فرزند فراهم شود.
از: مینا بازگشا