انتخاب تبریز به عنوان شهر نمونه گردشگری جهان اسلام در سال ۲۰۱۸ رویداد مهمی است که در صورت بهره برداری درست می تواند به سکوی پرتابی برای صنعت گردشگری کشورمان تبدیل شود، اما کارشناسان امر می گویند که تحقق این مهم نیازمند اقداماتی است که باید از مرز شعار فراتر رفته و به عمل تبدیل شود.
[تبریز ۲۰۱۸ سکویی برای جهش صنعت گردشگری ایران زمین]

از این منظر، فرصت تبریز ۲۰۱۸ باید با برنامه ریزی درست و مدیریت قاطع قدر دانسته شود و با تبلیغ فراملی این انتخاب، از آن به بهترین شکل ممکن در راستای معرفی ظرفیت های گردشگری این کلان شهر در سطح خرد و ایران در سطح کلان بهره برد.
ایرنا مرکز تبریز برای تبیین چند و چون این انتخاب و بایسته های استفاده حداکثری از آن میزبان نشست یکروزه ای با عنوان ‘ تبریز ۲۰۱۸؛ بایدها و ضرورت ها’ بود.

** سیر تکامل انتخاب تبریز به عنوان شهر نمونه گردشگری ۲۰۱۸
عضو شورای سیاستگذاری تبریز ۲۰۱۸ و مدرس دانشگاه گفت: گفت و گوی تمدن ها، تعامل های بین المللی و صنعت گردشگری از برنامه های موثر سازمان کنفرانس کشورهای اسلامی است؛ مقر این سازمان در جده عربستان با عضویت ۵۷کشور اسلامی جهان قرار دارد.
غلامحسین کریمی افزود: وزیران گردشگری کشورهای اسلامی در این سازمان به صورت دوره ای شهرهای نمونه را به عنوان پایتخت کشورهای اسلامی انتخاب می کنند؛ در ۱۳ آبان ۲۰۱۳ میلادی معیارهایی برای انتخاب پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی تهیه شد و دبیرخانه این سازمان ۲ شهر را از هر کشور به عنوان نامزد پذیرش کرد.
وی اظهار کرد: یزد و تبریز نامزد انتخاب به عنوان پایتخت کشورهای اسلامی در سال ۲۰۱۸ میلادی از ایران شدند و طرح های توجیهی آن منطبق با اهداف و شرایط در سطح این استان ها تنظیم شد؛ در سازمان کنفرانس کشورهای اسلامی طرح های توجیهی در ۲ دوره مختلف مورد داوری قرار گرفت؛ داوری اول در کوالامپور و دور دوم داوری ها در دی ۹۴ شمسی در شهر نیجر.
عضو شورای سیاست گذاری تبریز ۲۰۱۸ ادامه داد: در نتیجه این داوری ها، تبریز با رای ۹۰ درصدی کشورهای عضو به عنوان پایتخت کشورهای اسلامی در سال ۲۰۱۸ میلادی انتخاب شد. به این ترتیب قدس/۲۰۱۵/، قونیه/۲۰۱۶/، مدینه/۲۰۱۷/ و تبریز/۲۰۱۸/ به ترتیب به عنوان پایتخت کشورهای اسلامی انتخاب شدند.
سرپرست سازمان توسعه گردشگری شهرداری تبریز نیز گفت: تحقق تبریز به عنوان شهر نمونه گردشگری سال ۲۰۱۸ با ایمان قلبی تحقق یافت.
رضا خلیلی اظهار کرد: این انتخاب از بین ۵۷ کشور اسلامی با باور عمومی انجام شد و به جز عربستان تمام کشورهای اسلامی از آن حمایت کردند .
وی افزود : پیش از تبریز شهرهای قدس،قونیه و مدینه انتخاب شدند و ایران برای اولین بار این عنوان را کسب کرد.

** مشارکت مردمی پیش نیاز تحقق اهداف تبریز ۲۰۱۸
عضو شورای سیاستگذاری تبریز ۲۰۱۸ اظهار داشت: فرهنگ سازی در ارتباط با جلب مشارکت های مردمی، پیش نیاز برنامه ها و فعالیت های آینده است.
کریمی افزود: منابع و ظرفیت های شهر تبریز برای آماده سازی این رویداد بین المللی باید آماده شود و در فضای شهر این رویداد باید خودش را نشان دهد؛ منابع و ظرفیت های ملی و استانی باید در این راستا قرار گیرد و در همین راستا نماینده عالی دولت تدبیر و امید در آذربایجان شرقی تشکیل شورای سیاست گذاری تبریز ۲۰۱۸ میلادی را در دستور کار قرار داده است.
وی با اشاره به اینکه تبریز ۲۰۱۸ از دست آوردهای دولت تدبیر و امید است، افزود: تشکیل شورای حاکمیتی در همین راستا ضروری بود اما اجرای برنامه ها و فعالیت های مرتبط با این رویداد باید توسط مردم صورت بگیرد؛ این شورا به ریاست استاندار آذربایجان شرقی و نیابت معاون عمرانی استاندار تشکیل شد و اعضای آن از بین مدیران شهری انتخاب شدند.
وی با اشاره به اینکه دبیری این شورا بر عهده مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی و دبیری اجرایی آن نیز بر عهده شهردار تبریز است، افزود: کمیته های تخصصی این شورا پس از جلسه های متمادی از میان بخش های خصوصی، عمومی و حاکمیتی انتخاب شدند.
عضو شورای سیاستگذاری تبریز ۲۰۱۸ اضافه کرد: این کمیته ها کارگروه هایی را تشکیل داد و سندهایی تدوین و تکالیف دستگاه های اجرایی را مشخص کرده است.
وی ادامه داد: تبریز ۲۰۱۸ میلادی متعلق به همه است و باید همه به اندازه توان مشارکت کنند؛ تا زمان حاضر نیز مردم تبریز نسبت به موضوع تا حدودی حساس شده اند اما رسانه ها باید بیشتر به آن پرداخت کنند.
سرپرست سازمان توسعه گردشگری تبریز نیز با اشاره به ضعف های اطلاع رسانی افزود: اگر هر شهروند کار خودش را در وقت تعیین شده انجام دهد، در سال ۲۰۱۸ میلادی خواسته ها محقق می شود؛ ۲۰۱۸ میلادی، سال شروع تحول در گردشگری شهری تبریز است و هدف غایی نیست.
خلیلی با اشاره به اینکه برای استفاده از این فرصت باید از تمام توان و ظرفیت های استان بهره بگیریم، بیان داشت: برای استفاده از فرصت تبریز ۲۰۱۸ باید بدانیم بین استفاده برای توانمند شدن در حوزه گردشگری با استفاده از ظرفیت های گردشگری استان، تفاوت وجود دارد .
وی افزود : باید در کنار این که بیاموزیم چگونه از داشته ها و ظرفیت های موجود استفاده کنیم؛ علاوه بر آن باید بتوانیم بر توان ظرفیت های موجود بیافزائیم ضمن اینکه ظرفیت های مغفول مانده استان را هم فعال کنیم .
خلیلی گفت : باید برنامه سالانه رویدادها و نمایشگاه های بین المللی را داشته باشیم و در این رویدادها حضور فعال پیدا کنیم .
وی ثبت آثار استان در کتاب ها ،مراسم ها، رویدادها و نمایشگاه های گردشگری بین المللی را فرصت جدیدی برای استان دانست تا با توان بیشتری تبریز ۲۰۱۸ مدیریت کند.

** شهرهای نمونه گردشگری به مثابه اکسپوی اسلامی
عضو شورای سیاست گذاری تبریز ۲۰۱۸ گفت: اصلی ترین هدف سازمان کنفرانس کشورهای اسلامی از انتخاب شهرهای نمونه گردشگری، شناساندن ظرفیت های گردشگری جهان اسلام و تقویت ارتباط بین مسلمانان با ابزار گردشگری است؛ برگزاری این رویداد می تواند نزدیکی و تعامل کشورهای اسلامی را در پی داشته باشد.
سرپرست سازمان توسعه گردشگری شهرداری تبریز نیز با تاکید بر اینکه اهمیت رویداد تبریز ۲۰۱۸ باید در لایه های اجتماعی شهر نیز تبیین شود، گفت : اگر می گوئیم باید به سمت تبریز شهر جهانی حرکت کنیم باید دیدگاه ها هم به آن سمت حرکت کند .
خلیلی افزود : آثار و اقدامات متفاوت می تواند تبریز را از دیگر شهرها متفاوت کند .
وی همچنین از رایزنی برای عضویت در سازمان جهانی گردشگری خبر داد و افزود : اقدامات اولیه آن انجام شده و در کنار آن عضویت در شورای جهانی صنایع دستی را در کارنامه خود داریم .
وی با تاکید بر اینکه باید مطابق ذائقه گردشگران خارجی تا حدودی که چارچوب کشورماست باید عمل کنیم، گفت : از یک میلیارد و ۱۳۵ میلیون گردشگر جهان بیش از ۴۰۰ هزار نفر چینی هستند در صورتی که در تبریز ما کتاب گردشگری چینی نداریم تا بتوانیم از فرصت این گردشگران به صورت موثر بهره مند شویم .
وی خروج از پیله محدودیت ها و اعتقاد و باور به توانستن در بروز موفقیت های فراوان در حوزه گردشگری را از عوامل موفقیت در برگزاری رویداد تبریز ۲۰۱۸ دانست.
خلیلی، ارتقای ظرفیت های فرودگاهی و تجهیز این فرودگاه را برای برگزاری تبریز ۲۰۱۸ لازم دانست و گفت: تبلیغات تبریز ۲۰۱۸ باید در تمام فرودگاه های بین المللی کشورمان وجود داشته باشد و در سطح کلان از تبریز در این خصوص حمایت بیشتر و کاملی شود .
وی اضافه کرد : استقرار نمایندگی شرکت های معتبر هواپیمایی دنیا و شرکت های چند ملیتی در تبریز موجب تحرک و رفت و آمدهای بیشتر گردشگران به تبریز می شود .

** تبریز ۲۰۱۸؛ رویدادی با مقیاس جهانی و اطلاع رسانی محلی
عضو شورای سیاستگذاری تبریز ۲۰۱۸ در خصوص نقش رسانه ها و تبلیغات رسانه ای در برآوردن اهداف انتخاب تبریز به عنوان شهر نمونه گردشگری جهان اسلام در سال ۲۰۱۸ اظهار داشت: برای موفقیت در تبریز ۲۰۱۸ تعامل با رسانه ها ضروری است.
کریمی یادآور شد: رویداد تبریز ۲۰۱۸ نیاز به تولید محتوا و اشاعه در سطح بین المللی دارد؛ میزگردهای چالشی باید از شبکه های بین المللی پخش شود و در این ارتباط مجبور به استفاده از ظرفیت شبکه های بین المللی هستیم. خلا موجود در امر اطلاع رسانی تبریز ۲۰۱۸ در سطح بین المللی بی توجهی رسانه های ملی به این موضوع است؛ جامعه هدف ما بین المللی است اما اطلاع رسانی بین المللی نداریم.
وی ابراز امیدواری کرد تا با تشکیل دبیرخانه ملی تبریز ۲۰۱۸ رسانه های فرا مرزی از جمله ایرنا و صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در سطح بین المللی نقش آفرینی کند.
سرپرست سازمان توسعه گردشگری شهرداری تبریز نیز رونق دادن بازار ورود گردشگران خارجی به تبریز را راهکار دیگر تقویت ظرفیت های استانی و آمادگی برای تبریز ۲۰۱۸ دانست .
خلیلی، تعدد مراکز تصمیم گیری در خصوص تبریز ۲۰۱۸ را یکی از آسیب های این موضوع مهم اعلام و اضافه کرد: باید مدیریت واحد وجود داشته باشد و به اهمیت موضوع توجه کافی شود.
وی تبریز ۲۰۱۸ را فرصت مناسبی برای ارتقای دایمی ظرفیت های گردشگری این شهر دانست و گفت: البته توسعه جهشی گردشگری بدون توسعه بخش های دیگر ممکن نیست.
کارشناس بازاریابی بین المللی و دانشجوی دوره دکترای مدیریت دانشگاه تبریز نیز با اشاره به اینکه ۲۰۱۸ میلادی تاکنون جنبه تبلیغاتی داشته است، گفت: تبلیغات مربوط به تبریز ۲۰۱۸ تا زمان حاضر به تبلیغات محیطی، ناقص، محلی و کم محتوا در سطح تبریز معطوف شده است در حالی که مخاطبان این رویداد بین المللی مسلمانان خارج از کشور هستند.
علیرضا عبدالحسینی خلیق با اشاره به اهمیت بروزرسانی اطلاعات در فضای مجازی افزود: هنوز وب سایت فعالی برای معرفی ظرفیت های گردشگری تبریز فعلا نیست وگاهی فاصله بین انتشار مطالب به دهها روز می رسد.
وی نبود مطالعات فرهنگی برای شناسایی نیازهای گردشگران را نیز مورد اشاره قرار داد و گفت: نبود بانک اطلاعاتی پیش از این نیز گردشگری سلامت را در آذربایجان شرقی به ورطه تعطیلی کشانده است.

** ملزومات تبریز ۲۰۱۸
عضو شورای سیاستگذاری تبریز ۲۰۱۸ گفت: در صنعت توریسم یک ارتباط تعاملی بین میزبان و گردشگر وجود دارد؛ نباید اصطکاک به وجود بیاید. ایماژ میهمانان نسبت به مردم تبریز باید مثبت باشد.
سرپرست سازمان توسعه گردشگری شهرداری تبریز نیز تاکید کرد: مردم محلی باید احساس کنند که حضور گردشگران علاوه بر آثار اجتماعی و فرهنگی در وضعیت معیشت آنان تاثیرگذار است و آموزش های عمومی در این ارتباط می تواند تاثیرگذار باشد.
خلیلی ادامه داد: لمس این ملزومات می تواند اصلاح رفتار و یادگیری زبان را در پی داشته باشد و یکی از دست آوردهای ۲۰۱۸ میلادی تحول در رفتار و فرهنگ مردم تبریز خواهد بود.
وی با اشاره به جایگاه رسانه ها در تبیین و اطلاع رسانی تبریز شهر نمونه گردشگری کشورهای اسلامی در سال ۲۰۱۸، اظهار کرد: بخش مهم گردشگری و تبلیغات و اطلاع رسانی مربوط به آن، رسانه های تاثیرگذار هستند.
وی افزود: علاوه بر اینکه رسانه ها باید توانایی ایفای نقش بین المللی در خبررسانی، اطلاع رسانی و تبلیغات در تبریز ۲۰۱۸ را داشته باشند باید رسانه های بین المللی را هم در کنار خود داشته تا ابعاد اخبار تقویت شود .
وی با اشاره به چشم انداز جذب ۲۰ میلیون گردشگر در ایران گفت: تبریز با استفاده از فرصت تبریز ۲۰۱۸ علاوه بر کمک به تحقق این موضوع می تواند سهم مناسبی برای شهرمان را به ارمغان آورد .
خلیلی اظهار کرد: رونق گردشگری رونق اقتصاد شهر را به دنبال دارد و به آن شتاب می دهد و تا آنجایی که به شهرداری تبریز مربوط است اقدامات برای تبریز ۲۰۱۸ آغاز شده است.
وی با اشاره به انتخاب شهرداری تبریز به عنوان دبیر اجرایی تبریز ۲۰۱۸خاطرنشان کرد: شهرداری تبریز در فعالیت های اجرایی پیشرو است و اگر مسئولیت دبیری اجرایی تفویض شود ما کارمان را راحت تر انجام می دهیم .
وی افزود : اجلاس وزرای گردشگری که در تبریز برگزار می شود فرصت دیگری است که می تواند برای تبریز ۲۰۱۸ بسیار مفید باشد .
خلیلی گفت : شهرداری تبریز تاکنون در نمایشگاه های ابوظبی،برلین و آذربایجان که جزو نمایشگاه های معتبر و اصلی گردشگری جهان می باشد شرکت کرده است و در این نمایشگاه ها، ظرفیت های گردشگری تبریز را معرفی کردیم .
وی همچنین استفاده نشدن از ظرفیت نمایندگان مجلس شورای اسلامی در اجرای تبریز ۲۰۱۸ و رفع موانع و مشکلات برگزاری را از دیگر خلاها دانست و افزود: مردم تبریز به تنهایی نباید متحمل بودجه و اعتبارات این رویداد بزرگ فرهنگی و گردشگری باشند .
وی به فرهنگ غنی منطقه اشاره کرد و افزود: آذربایجان شرقی پتانسیل مهمان نوازی را دارد اما برای پذیرش میهمان نیازمند آموزش و سواد لازم در زینه علوم ارتباطات اجتماعی است.
وی با اشاره به اینکه برای رتبه بندی رستوران های تبریز هیچ برنامه ای نداریم، گفت: غذای تبریز در سطح کشور و برخی از کشورهای همسایه از کیفیت مورد قبول برخوردار است اما تاکنون هیچ انگیزه ای برای رقابت بین آنان ایجاد نکرده ایم و نمی توان رستوران های چند ستاره در شهر تبریز شناسایی کرد.
فارغ التحصیل مقطع دکترای تخصصی مدیریت از دانشگاه تهران نیز گفت: برنامه ریزی در زمینه های ارزان بودن مسافرت، تجربه فضای آرام، برجسته سازی خدمات و ظرفیت های متمایز تبریز، رفتارشناسی و شناسایی ترجیحات مشتریان، سهولت تردد، افزایش بهره وری در خدمات گردشگری و تربیت نیروی انسانی با سواد و مجرب برای رویداد تبریز ۲۰۱۸ میلادی ضروری است.
عبدالحسینی خلیق افزود: سازمان استاندارد نیز باید تا زمان حاضر استانداردهای لازم در زمینه های مختلف را برای رویداد بین المللی تبریز ۲۰۱۸ تدوین می کرد تا امروز با توجه به این هدفگذاری ها به سمت ارتقای وضعیت فعلی حرکت می شد.