بررسی تاریخچه حضور ورزشکاران تبریزی در مسابقات المپیک حکایت از سهم ناچیز ورزش آذربایجان‌شرقی در کسب مدال‌های المپیکی ایران داشته که تنها یک مدال برنز سهم آذربایجان شرقی از ۶۸ مدال کسب شده برای کشورمان است.

به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، نخستین حضور ایران در المپیک به سال ۱۹۴۸ لندن باز می‌گردد، اما ورزشکاران تبریزی ۱۶ سال بعد موفق به حضور در بزرگ‌ترین رقابت‌های ورزشی جهان شدند.

خبرگزاری فارس در تبریز به عملکرد ورزشکاران تبریزی در حدود نیم قرن حضور در بازی‌‌های المپیک پرداخته است.

۱۹۶۴ توکیو

حسین خداپرست بازیکن تیم ملی فوتبال ایران نخستین ورزشکار تبریزی در المپیک است؛ این مهاجم تنها یک بازی در ترکیب تیم ملی ایران قرار داشت و همین تک بازی افتخار اولین ورزشکار تبریزی حاضر در المپیک را به نام وی ثبت کرد؛ البته قابل ذکر است که عزیز اصلی دروازه‌بان ثابت تیم ملی در المپیک توکیو متولد تبریز بوده، اما وی سابقه حتی یک دقیقه بازی برای تیم‌های تبریزی را نداشته و در همان دوران تحصیل خود به تهران عزیمت کرده و هیچگاه به تبریز بازنگشت. تیم ملی فوتبال ایران در این رقابت‌ها با چهار گل مقابل آلمان‌شرقی شکست خورد و یک بر صفر نیز به رومانی نتیجه را واگذار کرده و تنها در مصاف مکزیک به تساوی یک بر یک دست یافت.

۱۹۷۲ مونیخ

با عدم حضور ورزشکاری از تبریز در بازی‌های ۱۹۶۸ مکزیکوسیتی، شاهد یک وقفه هشت ساله در حضور تبریزیها در المپیک بودیم.

در المپیک مونیخ دو دوچرخه‌سوار به نام‌های غلامحسین کوهی از میانه و بهروز رهبر از تبریز حضور داشتند که در ماده سرعت تیمی مقام سی و دوم را کسب کردند.

۱۹۷۶ مونترال

باز دو دوچرخه‌سوار نماینده تبریز در المپیک بودند. غلامحسین کوهی و اصغر خدایاری در رده تیمی مقام بیست و چهارم را کسب کردند. کوهی که دومین المپیک خود را تجربه می‌کرد در بخش استقامت هم نیز حضور داشت که ایران در این رقابت‌ها حذف شد.

۱۹۸۸ سئول

چایچی در المپیک ۱۹۸۸سئول به عنوان ورزشکار و در المپیک ۲۰۱۶ ریو به عنوان مربی تیم دوچرخه سواری ایران از تبریز حضور داشت

بعد از دو دوره تحریم المپیک‌های برگزار شده مسکو و لس‌آنجلس از سوی ایران، در سئول کره‌جنوبی شاهد حضور چهار ورزشکار از آذربایجان‌شرقی در تیم اعزامی بودیم که مصطفی چایچی در دوچرخه‌سواری و رشته تایم تریل تیمی مقام بیست و نهم را کسب کرد و در استقامت هم به دلیل خطایی که داشت، از دور مسابقات حذف شد.

احد پازاچ، احد جوان صالح و مسعود قدیمی در کشتی فرنگی حضور داشتند که پازاج با دو باخت متوالی حذف شد، اما جوان صالح و مسعود قدیمی با یک برد تا مرحله سوم این رقابت‌ها در جدول حضور داشتند که در نهایت با دومین شکست خود از دور مسابقات کنار رفتند. تیمی ۱۰ نفره کشتی فرنگی ایران در این بازی‌ها سنگین‌ترین شکست خود را در طول تاریخ متحمل شده و با دو پیروزی و بیست شکست توفیقی کسب نکرد که همان دو پیروزی توسط کشتی‌گیران آذربایجان‌شرقی به دست آمد.

البته جوان صالح و پازاج اردبیلی بودند، اما چون در آن زمان اردبیل جزو استان آذربایجان‌شرقی بود، این دو ورزشکار از نفرات این استان محسوب می‌شدند. مرحوم مسعود قدیمی نیز از شهرستان میانه به تیم ملی کشتی فرنگی راه یافته بود.

۱۹۹۲ بارسلون

ایوب بنی نصرت در المپیک بارسلونا در بین برادران خادم

پازاج و جوان صالح باز دیگر در تیم ملی کشتی فرنگی ایران عضویت داشتند اما چون اردبیل خود استان شده بود این دو ورزشکاران در این دوره جزو ورزشکاران آذربایجان‌شرقی محسوب نمی‌شدند.

ایوب بنی‌نصرت در کشتی آزاد رقابت‌های خوبی از خود به نمایش گذاشت و در نهایت به مقام با ارزش پنجمی دست یافت.

ابراهیم علیدخت نیز در تنیس روی میز مقابل ورزشکاری از بلژیک شکست خورده و از جدول مسابقات حذف شد.

در وزنه‌برداری نیز مظفر اجلی وزنه‌بردار میانه‌ای نتوانست موفقیتی را کسب کند.

۱۹۹۶ آتلانتا

در این المپیک افتخار حمل پرچم ایران به ورزشکار زن تبریزی رسید. لیدا فریمان پرچمدار ایران در المپیک آتلانتای آمریکا بود. وی که نخستین ورزشکار ایرانی حاضر در این رقابت‌ها بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بود، چند ساعت بعد از مراسم طولانی و خسته‌کننده افتتاحیه در رشته تیراندازی با تفنگ بادی بین ۴۹ نفر در مکان چهل و ششم قرار گرفت. وی در آتلانتا تنها ورزشکار تبریزی حاضر در این رویداد بزرگ ورزشی بود.

۲۰۰۰ سیدنی

احد کاظمی در دوچرخه‌سواری تنها نماینده تبریز در این مسابقات بود که موفقیتی را کسب نکرد.

۲۰۰۴ آتن

یوسف کرمی روزی سکوی سوم المپیک آتن

یوسف کرمی نخستین مدال آذربایجان‌شرقی را در المپیک کسب کرد. تکواندو‌ کار میانه‌ای در این رقابت‌ها در وزن خود به مقام سوم رسیده و مدال با ارزش برنز را تصاحب کرد. این تنها مدال آذربایجان شرقی در المپیک است.

نسیم حسن‌پور تیرانداز تبریزی نیز در رقابت‌های المپیک عنوانی را کسب نکرد.

مسعود هاشم زاده در المپیک آتن تا مرز کسب مدال برنز پیش رفت، اما در نهایت به مقام چهارم کشتی فرنگی در وزن ۹۶ کیلوگرم دست یافت.

هاشم‌زاده پس از پیروزی بر حریف رومانیایی و لیتوانی، در یک کشتی حساب شده چخایدزه از قرقیزستان را مغلوب کرد و راهی نیمه نهایی شد.همه چیز برای مدال آوری فرنگی در المپیک پس از مدت‌ها فراهم بود.در نیمه نهایی هاشم زاده در یک کشتی پر زد و خورد و زیبا از نوزادزه گرجستانی شکست خورد و در مسابقه رده بندی با ناداوری محرز نتیجه را به اوزال ترکیه ای واگذار کرد و چهارم شد.

مشتی که در آخر مسابقات با عصبانیت به میز داوران کوبید برایش گران تمام شد‌ و کمیته المپیک در جلسه‌ای،هاشم زاده را از مسابقات دیسکالیفه کرده و نام او را از جدول مسابقات حذف کردند.

۲۰۰۸ پکن

مسعود هاشم‌زاده و قادر میزبانی دو ورزشکار تبریزی حاضر در این رقابت‌ها بودند. هاشم‌زاده کشتی‌گیر سنگین وزن از دور رقابت‌ها حذف شد و نتوانست درخشش دوره گذشته خود را داشته باشد.

قادر میزبانی نیز در دوچرخه‌سواری ماده استقامت مقام هفتاد و هشتم بسنده کرد.

۲۰۱۲ لندن

سه ورزشکار تبریزی در رقابت‌های المپیک لندن حضور داشتند.

میلاد وزیری کماندار تبریزی با شکست مقابل کمانداری از مکزیک از گردونه رقابت‌های تیراندازی با کمان بازی‌های المپیک لندن حذف شد.وزیری در نخستین مسابقه خود در مرحله حذفی مقابل لوئیز ادواردو ولز از مکزیک به میدان رفت و در پایان با نتیجه هفت بر یک شکست خورد و در مرحله مقدماتی در رده سی و نهم قرار گرفت.

سجاد هاشمی دونده جوان تبریزی در دو ۴۰۰ متر المپیک در دور مقدماتی حذف شد. سجاد هاشمی آهنگری ۴۰۰ متر را در مدت زمان ۴۷ ثانیه و ۷۵ صدم ثانیه طی کرد و در گروه ششم راند اول در بین شش نفر پنجم شد، وی در مجموع در رده چهل و سوم المپیک قرار گرفت.

یوسف کرمی در آخرین روز مسابقات المپیک لندن به مصاف حریفان خود از کشورهای اسپانیا و بریتانیا رفته و با دو شکست متوالی نتوانست دومین مدال المپیک خود را کسب کند.

همچنین پرویز هادی که در کشتی آزاد و در وزن ۱۲۰ کیلو موفق به کسب سهمیه شده بود، ناعادلانه و به بهانه شکست در مسابقه انتخابی کنار گذاشته شده و کمیل قاسمی جایگزین وی شد.

۲۰۱۶ ریو

قادر میزبانی سمت راست و صمد پورسیدی سمت چپ دوچرخه سواران تبریزی حاضر در المپیک ریو

قادر میزبانی و صمد پورسیدی دو دوچرخه سواری تبریزی بودند که نماینده استان آذربایجان‌شرقی در المپیک ریو به شمار می‌رفتند.

قادر میزبانی با ۴۰ سال سن مسن‌ترین ورزشکار ایران در کاروان اعزامی به المپیک ریو بود که دومین المپیک خود را تجربه می کرد. میزبانی و پورسیدی در استقامت جاده که در روز اول المپیک برگزار شد به خط پایان نرسیدند. در این مسابقات قادر میزبانی به دلیل انحراف از مسیر مسابقه مصدوم شده و قادر به ادامه مسابقات نشد.

اما قادر میزبانی‌ در تایم تریل در مرحله فینال به مقام سی و یکم المپیک رسید تا پرونده ورزشکاران آذربایجان شرقی در این رقابت‌ها بسته شود.

پیش از آغاز المپیک ریو، پرویز هادی در کشتی آزاد و در وزن ۱۲۰ کیلو موفق به کسب مدال طلا در مسابقات ارمنستان شده بود که به گفته سرمربی تیم ملی حکم مسابقه انتخابی را داشت، اما در بازگشت از ارمنستان مسابقه انتخابی برای وی و کمیل قاسمی برگزار کرده و که هادی با وجود برتری در مسابقه اول دو مبارزه بعدی خود را واگذار کرده و باز هم از حضور در المپیک بازماند.

علت شکست هادی را می توان ۴ مسابقه سنگین در مسابقات ارمنستان ذکر کرد که موجب خالی کردن بدن وی شده بود.

جمع‌بندی

ایران در تاریخچه المپیک‌ها صاحب ۱۸ مدال طلا، ۲۲ نقره و ۲۸ برنز شده که از این تعداد تنها یک مدال برنز سهم تبریز از ۶۸ مدال کسب شده است که آمار بسیار پایینی محسوب می‌شود.

تاکنون ۲۰ ورزشکار از تبریز در بزرگ‌ترین رقابت‌های ورزشی حضور داشته‌اند که در این میان غلامحسین کوهی، یوسف کرمی و قادر میزبانی دو بار افتخار حضور در این رقابت‌ها را کسب کرده‌اند.

آذربایجان‌شرقی در المپیک ۱۹۸۸ سئول با چهار ورزشکار بیشترین نماینده را داشته و در المپیک ۲۰۰۴ آتن با کسب یک مدال برنز بهترین عملکرد را داشته است.

در بین رشته‌های ورزشی دوچرخه‌سواری با هفت ورزشکار‌ تبریزی حاضر در رقابت‌های المپیک بیشترین حضور را داشته، اما تنها مدال کسب شده به رشته تکواندو تعلق دارد تا این رشته سرآمد ورزش‌های استان باشد.

از ۲۰ ورزشکار اعزامی در تاریخچه المپیک از تبریز نام دو زن دیده می‌شود که هر دو به رشته تیراندازی مربوط می‌شود.

++++++++++++++

گزارش از فرهاد فرهادپور

++++++++++++++