به مناسبت چهارم دی ماه سالروز تولد حمیدآرش آزاد
کریم قربانزاده
ائلیمیزین سئویملی طنّازی؛ اوستاد حمید آرش‌آزاد
دونیا خالقلارینین هر بیری، اؤزونه مخصوص بیر صفته شهرت تاپیبدیرلار. نمونه اوْلاراق: اسکاتلندلی‌لر چیلیسلیگه، انگلیسی‌لر اقتصادی فیکرلی انسانلارا، فرانسه‌لی‌لر اینجه‌لیگه و… آذربایجان خالقینا ایسه مخصوص بیر صفت آختارساق، شبهه‌سیز کی اوْ صفت بو خالقین طنازلیغی و طنز سئوه‌رگیلی‌دیر.
ساتیرانین مختلف قول‌لاری بیزیم خالقیمیزین حیاتیندا اؤز درین ایزلرینی قوْیوب و معاصر دؤورده آذربایجان ادبیاتی خزینه‌سی‌نین بو پارلاق جواهری ملانصرالدین مکتبی‌نین بانیسی «جلیل محمد قلیزاده»نین آدی‌لا باغلی‌دیر.
آذربایجان ساتیراسی‌نین آتاسی «میرزه علی‌اکبر صابر»ده ملانصرالدین مکتبی‌نین یئتیرمه‌لریندن اوْلوب، دونیا سویّه‌سینده شهرت قازانیب و اؤلمز آذربایجان شخصیتینه چئوریلیبدیر. صابرین تکجه اوْتایدا یوْخ، ایران خالقلاری‌نیندا سیاسی- اجتماعی حیاتیندا بؤیوک تأثیری اوْلوبدور. صابرین شرفلی دوامچیسی «معجز شبستری» چوْخ اینجه‌لیکله بو یوْلو اؤزونه مخصوصلوقلا ادامه وئریب، اثرلری خالق ایچینده سئویله- سئویله اوْخونوب و قارشیلانیبدیر.
آذربایجان خالقینا مخصوص ساتیرا، عاشیق ادبیاتیمیزدادا گؤزل نمونه‌لری نمایش ائتدیریر. مثال اوچون دده علعسگرله آنا خانیمین ماجراسی و یا عاشیق قشمین بیر چوْخ شعرلرینده اوْلان طنز احوالاتی و باشقا نمونه‌لری‌ده آد آپارماق اوْلار. حتی گونده‌لیک حیاتیمیزدادا طنزین اؤز یئری، اؤز دادی- دوزو واردیر. طنزیمیز بو گونده شهرلرده، کندلرده و اؤلکه‌میزین یاخین و اوزاق یئرلرینده تزه‌لنیر، مایالانیر، گوجلنیر و دوام تاپیر.
آذربایجان خالقینا مخصوص طنز، دونیا ملت‌لرینین آراسیندا تایی آز گؤرونن طنزدیر. عسگرانلی‌لار، مستجاب الدعوه‌لر و حاجی‌زاده‌لرین حاضرجوابلیغی، شنلیک پایلاماقلاری، طنازلاریمیزین اجتماعی مسئله‌لری طنز دیلی‌له دئمکلری‌نین گؤزل نمونه‌لریندندیر.
خالقیمیز تاریخ بوْیو طنز روحیه- احوالاتیندان بوشالماییبدیر. روس استیلاچی‌لاری آذربایجانی اشغال ائدن زمان، بابالاریمیز هر بیر روس عسگرینه بیر قارپیز وئریب، اوْنلارین پئیسرلرینه سالاندا؛ و ایران- عراق محاربه‌سینده اؤز ایشین گؤروب، اجتماعی وظیفه‌سینی اونودماییبدیر. «عینالی یا گئدنمیس/… نیلیسن؟!»
بئله بیر معنوی ثروته مالک بیر خالق هر زامان اؤزونه لایق بالالار بئجردیب، بو ثروتی گونو- گوندن غنی‌لندیریبدیر. بو گون «کوره‌باشی اوشاغی» طنزیمیزین ذیروه‌سیندن گزن و شعریمیزین فخری اوستاد «حمید آرش‌آزاد» اؤز گؤزل اثرلرینی قیلینجا چئویریب، جامعه‌نین عیب‌لرینی، چیرکینلیکلرینی قیلینجلاییر.
«آرش» نقصانلاردان بیر تابلو چکیر و طنزین مختلف فوْرمالاریندان استفاده ائدیب، خالقین گؤزو اؤنونده نمایشه قوْیور. اوْ خالقی یالنیز گولمگه یوْخ، گوله- گوله دوشونمه‌گه، آییلماغا، اؤز حاقلاریلا تانیش اوْلماغا سسله‌ییر.
اوستادین خوشبختلیگی اوندان عبارتدیرکی اوْ طنزین تاریخینی یاخشی بیلیر و بیر باجاریقلی ژورنالیست اوْلاراق، ایکی دیلده (آذربایجانجا و فارسجا) یازیر و اثرلری بیر چوْخ آذربایجان و فارسجا چیخان روزنامه‌لرده و مجله‌لرده دفعه‌لرله چاپ اوْلور و سئویله- سئویله اوْخونور.
گونده‌لیکلرده یازماق، خالقین حیاتیندا کئچن موضوعلاری هرگون طنزه چکمک چوْخ چتین و آغیر بیر ایشدیر. آنجاق آرش بو چتین ایشین عهده‌سیندن لاییقینجه گلیر. اونون طنز قیلینجی ظولمون، عدالتسیزلیگین، قارا گونلرین باغرینی یاریر، مظلوملارا، قارانلیقدا قالانلارا، حاقی تالانانلارا ایشیق گولوشو بخش ائدیر.
اوستاد آرش‌دن ایندییه‌دک ایکی کتاب چاپ اولوبدور: «جیزیقدان چیخما بالا» و «جولو جولویا قالمادی» عینی حالدا «امین» روزنامه‌سی اونون گونده‌لیک طنزلرینین ناشری‌دیر و «گل آغا» مجله‌سینینده ثابت امکداشلاریندندیر. بونلاردان علاوه اونون اثرلری بیر چوخ روزنامه و مجله‌لرده، اوْ جمله‌دن: مهد آزادی، عصر آزادی، پیام روز، آذری، خداآفرین و… کیمی‌لرده یایلیبدیر.
من امینم، آرش‌آذربایجان آزاد طنزینده دائما یاشایاجاق، دایما اؤز عطرین، اؤز رنگین، اؤز ایزین ساتیرامیزدا قوْیاجاقدیر. آرشه سعادت و جان ساغلیغی دیله‌مکله، اوْنون آرزوسونا قوْشولوب، ائلیمیزین گولمه‌سینی، خالقیمیزین آرزولارینین چیچکلنمسینی و امیدلرینین باهارلانماسینی آرزولاییریق.
برجسب : | ايميل: news@.ir | شماره پيامک:000 |
|