اوقات فراغت اغلب مردم به بطالت می‌گذرد و غنی‌سازی اوقات فراغت در ایران متولی خاصی ندارد و بیش از ۳۰ دستگاه و سازمانی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، به‌صورت جزیره‌ای تصمیم‌گیری می‌کنند.

به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، اوقات فراغت و تفریحات در کشور ما تعریف شفافی ندارد، اوقات فراغت اغلب مردم به بطالت می‌گذرد و غنی‌سازی اوقات فراغت در ایران متولی خاصی ندارد و بیش از ۳۰دستگاه و سازمان در این زمینه فعالیت می‌کنند، به‌صورت جزیره‌ای تصمیم‌گیری می‌کنند و هر سازمان و دستگاهی برنامه‌ها را به سلیقه خود اجرا می‌کند و بسیاری از مواقع برنامه‌های آنان موازی‌کاری است و تسلسل باطل.

غنی‌سازی اوقات فراغت شهروندان موضوع حائز اهمیتی است که هنوز به‌طور جدی مورد توجه مسئولان امر قرار نگرفته است. بنا به گفته مسئولان، آمار بزهکاری در فصل تعطیلی مدارس افزایش می‌یابد، تعطیلی دانش‌آموزان ناهماهنگی بین دستگاه‌های ذیربط را درخصوص غنی‌سازی‌ اوقات فراغت نمایان می‌سازد.

کودکان، نوجوانان و جوانان ایران‌زمین همچون کودکان سایر کشورهای جهان پس از گذراندن اوقات تحصیلی؛ در تعطیلات تابستان ۸۰ تا ۹۰ روز را به‌عنوان اوقات فراغت سپری می‌کنند.

بااین‌وجود، به نظر می‌آید این تعداد روزها در جامعه ما به‌جای اینکه یک فرصت و بستر مناسب برای بروز خلاقیت‌ها و نوآوری در بین کودکان، نوجوانان و جوانان کشورمان گردد و در برخی مواقع این اوقات فراغت کودکان در ایام تعطیلات به دلیل نداشتن برنامه و امکانات زیرساختی مناسب به‌عنوان معضل بزرگ و تهدیدی برای سلامت جامعه و به‌ویژه برای نهادهای متولی و خانواده‌ها مطرح می‌شود.

* اوقات فراغت، واژه‌ای که برای کودکان مهر سهند معنی ندارد

از سویی امروز دیگر بر همگان روشن‌شده است که درگذشته و این روزها ساکنان مسکن مهرشهر جدید سهند با مشکلات و معضلات زیاد و متعددی روبرو بوده و هستند که ازجمله مهم‌ترین این‌ها نداشتن زیرساخت‌های لازم و امکانات برای گذران اوقات فراغت کودکان این منطقه بوده است.

به‌هرحال آنچه در این راستا، مهم به نظر می‌رسد، نوع نگاه و توجه مدیران و مسئولان و به‌ویژه نهادها و سازمان‌های مرتبط با این مسئله است که به نظر می‌رسد، دست اندر کارن، مدیران مسئول و متولیان این امر این منطقه از استان را فراموش کرده‌اند که کودکان این منطقه هم برای گذراندن اوقات فراغت در ایام تابستان باید برنامه، امکانات و زیرساخت‌های لازم اولیه داشته باشند.

بنابراین، در این زمینه در گزارش میدانی به سراغ کودکان و والدین ساکنان مجتمع‌های مسکن مهرشهر جدید سهند و به‌ویژه فاز سه رفتیم که در این راستا، دیدگاه‌ها و نظرات مختلفی داشته‌اند که جای بسی تأمل، کنکاش و بررسی دارد.

* خنده‌های تلخ تابستانی کودکان مسکن مهر سهند

محسن، نوجوان ساکن در مجتمع نرگس فاز سه شهر جدید سهند در گفت‌وگو با فارس می‌گوید: در تابستان امسال والدین بنده تصمیم دارند که من را در یک از کلاس‌های آموزشی هنر و یا ورزش ثبت‌نام نمایند که تا به امروز موفق نشده‌اند و در این خصوص تأکیددارند که کلاس مناسبی پیدا نکرده‌اند و تصمیم دارند، اگر امکانات فراهم شود در شهر تبریز اقدام به این کار نمایند.

او می‌افزاید: هرساله به‌نوعی برنامه‌ریزی می‌کنیم که در این کلاس‌ها شرکت کنیم، ولی به علل مختلف ازجمله مشکلات مالی نمی‌توانم، از تعطیلات تابستان به بهترین شکل استفاده نمایم.

مجید، دانش‌آموز دیگر ساکن در مجتمع برلیان فاز سه نیز در گفت‌وگو با فارس می‌گوید: حدود یک ماه است که به دنبال ثبت‌نام و شرکت دریکی از کلاس‌های آموزشی در شهر جدید سهند است، ولی تا به امروز به علت نبود اطلاع‌رسانی کافی در این زمینه و همچنین کمبود فضا و مکانه‌ای برای برگزاری این نوع کلاس‌ها در این شهر وقت امثال بنده تلف می‌شود و هیچ‌گونه بهره‌ای نیز از اوقات فراغت نداریم.

* کودکانی که در همسایگی شهر اولین‌ها غریبی می‌کنند

یاسر، دانش‌آموز دیگر ساکن در مجتمع مهر ثامن فاز سه نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس می‌گوید: اوقات فراغت بنده و بیشتر دوستان من شده تماشای تلویزیون و بازی‌های مجازی و علت اصلی این امربر می‌گردد، به نبود برنامه‌های تفریحی و سرگرمی در این منطقه است.

وی اضافه می‌کند: در کل مناطق فاز سه در دو منطقه وسیله بازی تاب و سرسره برای کودکان گذاشته‌اند که هر وقت هم که به این محل‌ها مراجعه می‌کنیم، همیشه شلوغ و برای تاب‌بازی؛ بچه‌ها به دلایلی باهم بحث و دعوا می‌کنند.

واقعیت این است که در گشت و گذارهای میدانی از فاز سه نیز می‌توان فقط در دو منطقه یکی در کنار مجتمع امیر و دیگری هم‌پشت مجتمع مهر ثامن این وسایل بازی اندک را مشاهده کرد.

بر همین اساس نیز اغلب مصاحبه‌شوندگان شهر جدید سهند و در این میان کودکان، نوجوانان و جوانان فاز سه این شهر بر این باورند که اکثر ایام تعطیلات تابستانی و به‌خصوص اوقات فراغت آن‌ها بدون داشتن برنامه خاصی تلف می‌شود؛ و دراین‌ارتباط والدین نوجوانان و جوانان از کم‌توجهی متولیان این امر، برای نحوه غنی‌سازی و ساماندهی هدفمند اوقات فراغت خویش گلایه‌مند هستند.

* یک حرف از هزاران مشکل ساکنان مسکن مهر سهند

اکبر خدایی، یکی از والدین شهر جدید سهند دراین‌ارتباط در گفت‌وگو با فارس می‌گوید: این حق تمامی کودکان و فرزندان این سرزمین است که در ایام تابستان اوقات فراغت مناسبی داشته باشند، ولی این مسئله به دلایل مختلف از جمله مشکل اقتصادی خانواده‌ها و نبود زیرساخت‌های لازم فرهنگی و اجتماعی و به‌خصوص نداشتن مشوق‌های لازم و برنامه از سوی متولیان امر و دستگاه‌ها؛ امروزه گذران اوقات فراغت کودکان برای بسیاری از والدین به یک دغدغه تبدیل‌شده است.

به‌هرحال آنچه در این خصوص مهم است این است که این مشکل اوقات فراغت کودکان، جوانان و نوجوانان، خاص شهر جدید سهند استان آذربایجان شرقی نبوده و این مشکل به‌نوعی دامن‌گیر کل سایر شهرهای این استان هم است.

از سوی دیگر، حال این پرسش مطرح می‌شود که باوجوداین همه مشکلات در خصوص نحوه گذران اوقات فراغت کودکان در ایام تابستان در شهرهای تازه تأسیس و حتی در سایر شهرهای بزرگ، مسئولان و متولیان این حوزه، چه راهکارهایی را برای ابعاد مدیریت و غنی‌سازی اوقات فراغت اندیشده‌اند؟

* مهم‌ترین مطالبه کودکان شهر جدید سهند از مسئولان

نکته مهم‌تر اینکه مدیرکل امور اجتماعی استانداری آذربایجان شرقی اخیراً در جلسه شورای آموزش‌وپرورش این استان، اعلام کرده که اداره کل ورزش و جوانان استان به‌عنوان دبیرخانه اوقات فراغت، با برنامه‌ریزی در طول سال و به‌خصوص برای تابستان در رأس سایر دستگاه‌ها و نهادها قرار دارد و در همین ارتباط از راه‌اندازی پورتال اوقات فراغت استان به آدرس www.azarfaraghat.ir خبر می‌دهد که در این سامانه آمار و ارقام ثبت نامی‌ها و ظرفیت‌های اوقات فراغت استان نشان داده‌شده است.

بر همین اساس سؤالی دیگری که در این زمینه قابل‌تأمل است که در این پورتال به‌نوعی برای تمامی شهرهای این استان به‌غیراز شهر جدید سهند برنامه اوقات فراغت در نظر گرفته‌شده است.

در همین ارتباط نیز مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان آذربایجان شرقی در جمع خبرنگاران اعلام کرده که در ۵۵۰ کانون فرهنگی هنری مساجد این استان نزدیک به ۴۰ عنوان برنامه‌ مختلف در حوزه‌های فرهنگی، دینی، هنری و ورزشی برای بیش از ۵۰ هزار نفر از جوانان و نوجوانان در قالب طرح‌های اوقات فراغت آسمانی‌ها از ۲۰ تیر شروع و تا ۲۰ شهریور ادامه خواهد داشت.

از سوی دیگر به اعتقاد و باور بسیاری از کارشناسان مسائل اجتماعی و فرهنگی، «اوقات فراغت جوانان و سبک‌‏های گذران آن، درعین‌حال ‏که در هر جامعه‌ای می‌تواند معرف تحولات اجتماعی و فرهنگی به سامان بوده و دریچه‌ای برای ورود نوآوری‌های فرهنگی تلقی شود، ولی در موارد زیادی نیز می‌‏تواند به‌عنوان منبع تهدید و نابسامانی و موضوع شکاف بین نسلی واقع شود. ازاین‌جهت، رابطه این فعالیت‏‌ها و سبک‏‌های فراغتی بافرهنگ مسلط در جامعه از اهمیت خاص سیاسی، اجتماعی و فرهنگی برخوردار است».

* کودکان مهر سهند، با چه سکانسی زندگی می‌کنند

البته این نکته را نیز نباید ازنظر دور داشت و آن اینکه، مسئولان و متولیان امر در جریان باشند که ساکنان مسکن مهرشهر جدید سهند، از بدو شکل‌گیری مجتمع‌های مسکونی، اسکان و تا به امروز با مشکلات مختلف ازجمله زیرساختی، عمرانی، رفاهی، خدماتی، بهداشتی و … روبه‌رو بوده‌اند و در همین راستا ضروری است، مدیران و مسئولان ضمن اهتمام ویژه به توسعه و رشد فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی در شهرهای تازه تأسیس‌شده، از گرفتار شدن ساکنان و به‌خصوص کودکان این مناطق از آسیب‌های اجتماعی جلوگیری نمایند.

فرجام سخن این‌که گرچه طی سال‌های اخیر گام‌های مؤثر و مفیدی، درزمینهٔ ساماندهی و هدفمند کردن اوقات فراغت از سوی متولیان امر در سراسر کشورمان و به‌ویژه در آذربایجان شرقی برداشته‌شده است، ولی به نظر می‌آید، با این وضعیت و تعداد جمعیت فعال، نمی‌توان به این‌گونه اقدامات امیدوار شد.

* نگارنده: موسی کاظم‌زاده