خصوصی سازی در زمینه فعالیت های فرهنگی با ایجاد رقابت و انگیزه میان اهالی این عرصه می تواند به رشد و بالندگی فرهنگ و هنر کشور یاری رساند. به باور هنرمندان، انحصار دولتی در حوزه فرهنگ امروزه کارایی خود را از دست داده و نمی تواند پاسخگوی نیازهای جامعه و مخاطبان باشد.
[خصوصی سازی در عرصه فرهنگ؛ کاستی دیروز، نیاز امروز]
اساسی ترین مبنای نظام اقتصادی مبتنی بر بازار آزاد، شمار زیاد مشارکت کنندگان در این بازار است؛ شرایطی که به ایجاد وضعیتی انگیزشی و رقابتی در بازار منجر خواهد شد. بیشتر موافقان اقتصادِ بازار بر سر محدود شدن حوزه دخالت دولت در امور تجاری و کسب و کارها اجماع دارند و بر این باورند که برای افزایش شفافیت، کارایی و بهره وری در اقتصاد و ایجاد ثروت و اشتغال در جامعه، حضور بخش خصوصی ضرورتی گریز ناپذیر است.
افزون بر اقتصاد، فرهنگ و هنر نیز به شدت به تقویت بخش خصوصی نیاز دارد تا فعالان این عرصه بتوانند در یک فضای رقابتی فعالیت کنند و به پویایی آن یاری رسانند. تجربه بسیاری از کشورها نشان داده که انحصار دولتی در عرصه های مختلف از جمله عرصه فرهنگ و هنر مانعی در برابر شکل گیری رقابت، رشد خلاقیت و در نتیجه تولید و آفرینش بوده است. از این رو، توجه به خصوصی سازی در فرهنگ و ایجاد فضای امن برای سرمایه گذاری در این عرصه اینک ضرورتی جدی به نظر می رسد؛ ضرورتی که سال ها مورد بی توجهی قرار گرفته است.
در همین پیوند، «کامبیز درم بخش» طراح، کاریکاتوریست و گرافیست و «ایرج تقی پور» تهیه کننده سینما و تلویزیون به گفت و گو با گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا پرداختند. آنان در این گفت وگو بر اهمیت خصوصی سازی در عرصه فرهنگ و لزوم حمایت های دولتی و قانونی از این فرایند تاکید کردند.
*** ضرورت حضور موثر مردم در چرخه تولیدهای فرهنگی
تقی پور در گفت و گو با ایرنا ضمن تاکید بر این نکته که دولت ها نباید تنها سفارش دهنده تولیدات فرهنگی باشند، گفت: درباره خصوصی سازی در عرصه فرهنگ بارها و بارها بحث شده و این موضوع جدیدی نیست. واقعیت آن است که فعالیت های فرهنگی و هنری باید در یک چرخه اقتصادی پایدار قرار گیرند تا بتوانند ادامه یابند و موثر واقع شوند. پایداری در چرخه اقتصادی چند مولفه یا سرفصل دارد که اگر به آنها توجه شود، بدون شک چرخه اقتصاد فرهنگ و هنر پایدار خواهد بود.
تقی پور افزود: مهمترین پیش شرط برای رشد اقتصاد فرهنگ، پذیرش این نکته است که دولت ها نباید سفارش دهنده تولیدات فرهنگی باشند. دولت ها فقط می توانند با ایجاد قوانین نظارتی و حمایتی، شرایط لازم را برای تولید در عرصه فرهنگ فراهم کنند.
به گفته وی، دولت ها باید با انواع روش ها که جزو وظایف آنها به شمار می آید به خصوصی سازی در حوزه فرهنگ کمک کنند چرا که اکنون شرایط با چند سده گذشته فرق کرده و تولیدکنندگان فرهنگی تمایل دارند که به خواسته ها و نیازهای مردم توجه کنند نه به خواسته های دولت ها. امروزه اوضاع با گذشته که دربارها تولیدات فرهنگی را سفارش می دادند فرق کرده است.
این تهیه کننده سینما و تلویزیون اظهار کرد: اگر تولیدات فرهنگی برای مردم است باید شرایطی ایجاد شود که در چرخه این تولید، مردم مهمترین نقش را ایفا کنند یعنی قسمت مهمی از آثار فرهنگی در بخش خصوصی تولید شود و تولید کنندگان بتوانند با مخاطبان خود ارتباط مستقیم برقرار کنند.
*** اهمیت قوانین حمایتی برای اطمینان بخشی به هنرمندان و سرمایه گذاران
تقی پور همچنین بر اهمیت حمایت های دولتی و قانونی از فرایند خصوصی سازی، از طریق ایجاد قوانین صیانتی و قوانین مرتبط با مالکیت مدنی تاکید کرد.
وی در این زمینه به پژوهشگر ایرنا گفت: دولت ها در مسیر خصوصی سازی عرصه فرهنگ چند وظیفه مهم دارند. نخستین وظیفه دولت ها آن است که از تولیدات فرهنگی و هنری که در بسیاری موارد سهم مهمی در حفظ امنیت ملی و بالا بردن سطح آگاهی و توسعه اجتماعی دارند، حمایت کنند. اصلی ترین اقدام حمایتی دولت ها تصویب قوانین صیانتی و نظارت بر اجرای درست این قوانین است.
تقی پور افزود: دولت باید قوانینی برای صیانت از مالکیت معنوی تنظیم کنند و وارد شدن ایران در چرخه بین المللی مالکیت معنوی را تسهیل کنند تا هنرمندان و تولید کنندگان آثار فرهنگی و هنری آثار خودشان را با اطمینان بیشتری خلق کرده، نگران سرقت نباشند و بتوانند برای این آثار بازار بین المللی پیدا کنند.
*** عرصه فرهنگ نیازمند حضور پررنگ سرمایه گذاران
درم بخش در گفت وگو با ایرنا ضمن اشاره به ضرورت حمایت دولت از خصوصی سازی در عرصه فرهنگ تاکید کرد این مسوولیت فقط بر عهده دولت نیست. به گفته وی، سرمایه داران نیز در ایران تمایل چندانی به حمایت از فرهنگ و هنر نشان نمی دهند و بیش از اندازه از سرمایه گذاری در این عرصه هراس دارند. بنایر این باید در این زمینه فرهنگ سازی شود.
این هنرمند افزود: دولت نمی تواند به تنهایی از عهده اجرای این مهم برآید زیرا خودش هم چالش های زیادی از جمله محدودیت بودجه دارد. از سوی دیگر برای انجام فعالیت های ارزشمند و اثرگذار در عرصه فرهنگ، در کنار سرمایه به تخصص هم نیاز است و هر کسی نمی تواند از عهده آن برآید. رسیدگی به امور فرهنگی به تخصص و دانش هنری نیاز دارد و همه مسوولان دولتی هنرشناس نیستند و توان آن را ندارند که تشخیص دهند به کجاها باید کمک شود و کدام هنر را باید تقویت کنند.
*** همه هنرمندان انجام طرح های سفارشی را نمی پذیرند
درم بخش در ادامه گفت وگو با پژوهشگر ایرنا اظهار داشت هنرمندان نیز گاهی نمی توانند همکاری دولتی داشته باشند و کار سفارشی انجام دهند.
وی در این زمینه گفت: حتی اگر دولت ها بخواهند و بتوانند از هنرمندان حمایت کنند، برخی هنرمندان ممکن است تمایلی به استفاده از این حمایت نداشته باشند و بخواهند با بخش خصوصی کار کنند. دولت ها در ازای کمک مالی به هنرمندان ممکن است از آنان توقعاتی داشته باشند که با مرام یا عقیده هنرمندان همخوانی نداشته باشد. بنابر این خصوصی سازی در هنر امری لازم است.
درم بخش افزود: خیلی از هنرمندان کارهای زیادی دارند و نمی دانند آنها را در کجا عرضه کنند. در نهایت احساس می کنند که به آنان بی توجهی می شود و بعد مدتی دلسرد می شوند و کنار می روند.
به باور درم بخش، در کنار سرمایه داران خصوصی، شهرداری و بانک ها، به ویژه بانک های خصوصی، از جمله نهادهای هستند که می توانند به هنرمندان و اهالی فرهنگ یاری رسانند، چرا که در همه جای دنیا این ۲ نهاد حمایت های زیادی از عرصه فرهنگ به عمل می آورند.
**گروه پژوهش و تحلیل خبری

ايميل: news@.ir | شماره پيامک:000 |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
- قالی بافی هویت بخشی از مناطق کشور است/نمیتوان بیمه آن را حذف کرد
- آنچه دیگران میگویند با آنچه که ما در ایران داریم زمین تا آسمان فاصله دارد/ به دنبال جنگ نیستیم
- دیپلماسی شهری شاه کلید تعمیق ارتباط بین شهرهای جهان
- نماینده تبریز خواستار اصلاح تخصیصهای بودجهای به آذربایجانشرقی شد
- تبریز پایتخت «محیط زیست کشورهای آسیایی» در سال ۲۰۲۵ شد
- تجلی بصیرت ملی در آذربایجان شرقی
- خط فقر ۳۵ میلیون تومان است؟ / پیشبینی مهم یک کارشناس درباره نرخ تورم در سال آینده
- برگزاری هفته فرهنگی تبریز در تهران با حضور رئیس جمهور
- ساخت چهار پروژه کلان منطقه آزاد ارس اغاز شد
- کُرنشی در پیشگاه یک «والنتاین» خودی / حمید آرش آزاد
- همت دولت وفاق ملی برای نوسازی صنایع آذربایجان شرقی
- هشت هزار و ۲۰۰ واحد مسکونی در آذربایجانشرقی به بهرهبرداری رسید
- استاندار آذربایجان شرقی: رسیدن از حرف به عمل وظیفه کنونی ماست
- آغاز ثبتنام نهایی انتخابات میاندورهای مجلس در تبریز از امروز
- اجرای کشاورزی حفاظتی در ۵۰۰ هزار هکتار از اراضی آذربایجان شرقی
- خشکی دریاچه ارومیه موجب کاهش بارندگی در حوضه پیرامونی شده است
- تبریز، قلب تپنده فرهنگ و تمدن ایران
- مردم آذربایجان پیشگام در حمایت از نظام و رهبری هستند
- ۱۰۰ هزار تن سیب زمینی مازاد بر مصرف در آذربایجان شرقی
- نوین: عدم برنامهریزی در تولید و صادرات عامل گرانیهاست
- بانکهای آذربایجان شرقی ۷۱.۲ درصد تسهیلات اشتغالزایی ابلاغی را پرداخت کردند
- معرفی جاذبههای فرهنگی هنری اقتصادی تبریز در تهران/شبهای موسیقی تا همایش سرمایه گذاری
- تبریز در قلب پایتخت
- با کمبود سالن به دلیل تعدد برنامه های فرهنگی هنری در استان مواجه هستیم
- خروجی هفته فرهنگی تبریز در تهران باید با دستاورد همراه باشد
- یونسکو ثبت جهانی روستای کندوان را بررسی میکند
- ۳۰ هزار هکتار از مساحت آذربایجانشرقی را تالاب ها تشکیل میدهد
- انتخاب هیئت اجرایی انتخابات میان دوره ای مجلس در حوزه انتخابیه تبریز
- دادستان آذربایجان شرقی ، بازداشت تعدادی از کارکنان پالایشگاه تبریز را تایید کرد
- بهرهبرداری از ۱۴۱۵ طرح عمرانی و اقتصادی در آذربایجان شرقی همزمان با دهه فجر