نیاز به دیده شدن یکی از مهم ترین نیازهای دوران نوجوانی بوده و آنها دراین سن و سال به شدت خواهان این موضوع هستند که بقیه افراد آنها را با یک چهره زیبا و به قول خودشان تمیز و مرتب و خوش چهره ببینند.

به گزارش پایگاه خبری بامدادتبریزبه نقل ازفارس،مهتاب دختر ۱۵ ساله‌ای است که در قالب یک پروفایل پسرانه و با اسم مستعار در فضای مجازی تلگرام فعالیت می‌کند و دوستان جدیدی برای خود پیدا کرده است.

وقتی مادر مهتاب متوجه این موضوع شده،صحبت‌های او با دخترش به دعوای لفظی ختم شده، وقتی چاره‌ای برای رفع این موضوع پیدا نکرده‌اند، نزد یک جامعه‌شناس و روان‌شناس بالینی رفته بودند.

مطالبی که ذکر شد، بخشی از یک خاطره و صحبت‌های یک روان‌شناس بالینی است که نوجوانان زیادی به همراه والدین خود به او مراجعه می‌کنند.او این نوع رفتارها را ناشی از تفاوت نسل‌ها می‌داند.

به تعبیر او نوجوانان این دور و زمانه نوجوانان دنیای دیجیتال و رسانه‌اند و پدر و مادرهایشان نوجوانان ۴۰یا ۵۰ سال پیش که از کمترین امکانات رسانه‌ای بی‌بهره بودند.

گسترش روزافزون رسانه‌ها در حالی جامعه را به جامعه ارتباطی تبدیل کرده است که ارتباطات انسانی هر روز کم‌رنگ‌تر از دیروز می‌شود.

به طوری که صحبت کردن انسان‌ها در طول روز در یک خانواده با یکدیگر به کمتر از ۱۰ دقیقه در روز رسیده است.

گسترش روزافزون گوشی‌های هوشمند در جامعه‌ای که جامعه ارتباطی می‌خوانیم انسان را از هم دور کرده است و فضای مجازی به محل زندگی انسان‌ها تبدیل شده است.

هر روز شکاف نسل‌ها بین فرزندان و پدر و مادرها گسترش پیدا می‌کند

هر روز خانواده‌ها و والدین از فرزندان نوجوان خود شاکی هستند که فرزند دختر یا پسر آنها به حرف‌هایشان گوش نمی‌کنند، فرزندان سرکشی بوده و در شادی‌ها یا غم‌های خود گرفتار و زندگی در کنار جمع خانواده مفهومی ندارد.

آنها در خلوت خود به تنهایی شاد یا غمگین هستند، بدون این که حرف یا سخنی به آنها گفته شود.

از سویی دیگر فرزندان نیز همیشه گلایه‌مند هستند که پدر و مادرها آنها را درک نمی‌کنند، آنها را از جمع دوستانه منع می‌کنند، چشم دیدن دلخوشی‌های کودکانه‌شان را ندارند و همین موضوعات کوچک باعث بر هم زدن کانون گرم خانواده می‌شود.

حکایت مهتاب نوجوانی که در ابتدای مطلب اشاره شد نیز جزو همان نوجوانانی است، از این موضوعات دلخوشی ندارد.او با این که در اتاق خود مشغول درس خواندن است ولی در توهمات دنیای مجازی سیر می‌کند.

مهتاب تنها نوجوانی نیست که این‌گونه رفتار می‌کند بلکه نوجوان‌هایی مثل مهتاب زیاد هستند.

شکاف بین نسل‌ها باعث شده است نوجوانان فقط در کنار هم‌سن و سالان خود مفهوم شادی را درک کنند.

سیده محبوبه موسوی، جامعه‌شناس فرهنگی در تبیین رفتارهای نوجوانان می‌گوید: به نظر می‌رسد نوجوانان امروز دچار یک بحران در شناخت خود هستند، نوجوانانی که دوست دارند خودشان را در جمع‌های دوستانه مطرح کنند، آنها به کارهای دسته جمعی با گروه‌ها و دوستان خود علاقه‌مند هستند، فرد دیگری را به جمع خود راه نمی‌دهند، در یک پاساژ در تهران جمع شده و میتینگ به راه می‌اندازند و این نوع حرکت‌ها را دوست دارند.

موسوی ادامه داد:رفتار نوجوانان خیلی با همدیگر متفاوت و متغیر است، با وجودی که نوجوان‌‌ها در خانواده‌های بسیار متفاوت از همدیگر رشد کرده‌اند ولی رفتار آنها در جمع‌های دوستانه کاملا با همدیگر مشابه است.

این جامعه‌شناس فرهنگی، دوران نوجوانی را یک مرحله ‌گذر از کودکی به جوانی و بزرگسالی اعلام کرد و گفت: دوران نوجوانی آغاز یک بحران و گذراست بنابراین در این دوران خانواده‌ها باید این ظرفیت را به دوران توانمندسازی نوجوانان تبدیل کنند.

عصبانی بودن، پرخاشگری، واکنش‌های تند و غیرمعقول،گوشه‌گیری با رسیدن به سن بلوغ و آغاز دوران نوجوانی رابطه تنگاتنگ دارد.

از آن جایی که نوجوانان در این مرحله از زندگی با تغییرات جسمی و روانی مربوط به بلوغ مواجه هستند، بروز چنین رفتارهایی طبیعی به نظر می‌رسد ولی در برخی موارد این رفتارها با شدت زیادی همراه بوده و به پرخاشگری یا گوشه‌گیری افراطی می‌انجامد.

اگر چه برخی روان‌شناسان و جامعه‌شناسان فرهنگی این نوع رفتارها را در سن بلوغ اقتضای سن و رفتار طبیعی می‌دانند ولی موسوی این نوع رفتارهای افراطی را ناشی از افسردگی نوجوانان عنوان کرده و خواستار توجه هرچه بیشتر والدین است.

موسوی معتقد است: تغییرات جسمی در نوجوانان دختر و پسر و مخصوصا دختران نوجوان تا حدودی باعث گوشه‌گیری و انزواطلبی آنان می‌شود بنابراین آنها هرچه بیشتر از جمع‌های خانوادگی گریزان می‌شوند و در نهایت این دوری از مرکز و جمع‌های خانوادگی ممکن است باعث افسردگی شدید و در نهایت موجب خودکشی آنها بشود.

وی با اشاره به خودکشی دو دختر نوجوان اصفهانی در سال گذشته که باعث ایجاد یک جریان در کشور شده بود، خاطرنشان کرد: حرکات و رفتار این دو دختر نوجوان در ظاهر هیچ نشانه‌ای از افسردگی نداشت چون در ویدئوی پخش شده،آنان شاد بوده، می‌خندیدند و همدیگر را به ادامه این راه تشویق می‌کردند و این رفتارها در نوجوانان به شدت دیده می‌شود ولی ممکن است سرخوشی لحظه‌ای آنها ممکن است از مصرف مواد نیروزا، یا انرژی باشد که آنها را در آن لحظه خوش و خندان نشان می‌داد ولی در حالت کلی خودکشی یکی از مهم‌ترین دلایل بروز افسردگی و پوچ دانستن زندگی است.

این جامعه‌شناس فرهنگی در ادامه نیاز به دیده شدن را یکی از مهم‌ترین نیازهای دوران نوجوانی ذکر کرد و گفت: نوجوانان در این سن و سال به شدت خواهان این موضوع هستند که بقیه افراد آنها را با یک چهره زیبا و به قول خودشان تمیز و مرتب و خوش چهره ببینند، آنها وقتی می‌بینند به این نیازشان پاسخی داده نشد و آن‌چنان توجهی به آنان نمی‌شود در نتیجه در فضای مجازی با انواع عکس‌هایی که از زوایای مختلف و در اکثر اوقات بدون حجاب و پوشش هستند، از خود می‌گیرند آنها را با اشتراک می‌گذارند تا خود را نشان دهند.

وی تصریح کرد: نوجوانان اعم از دختران و پسران در فضای مجازی به شدت دوست دارند با جنس مخالف حرف زده و دیدگاه‌های آنان را نسبت به عکس‌ای خود جویا شوند و البته با توجه به حجم گسترده ارتباطات و اینکه در بسیاری از مواقع کنترل خانواده‌ها بر روی فرزندان سطحی شده است و اکثر نوجوانان محتویات و صحبت‌های گوشی‌های خود را از والدین مخفی نگه می‌دارند، در نتیجه بروز چنین رفتارهایی غیرقابل کنترل شده است.

این جامعه‌شناس فرهنگی با اشاره به اینکه یک نوجوان وقتی مهارت‌های ارتباطی را به خوبی یاد نگرفته است، وقتی وارد ارتباط گرفتن وحرف زدن با جنس مخالف می‌شود، از آن جایی که اصول و لازمه‌های یک ارتباط خوب را نمی‌داند در نتیجه با یک مشکل مواجه می‌شود و از آن جا که داشتن این نوع رابطه را از والدین خود مخفی نگه داشته است بنابراین ناخواسته این رابطه به یک آسیب اجتماعی تبدیل می‌شود.

بررسی رفتارهای نوجوان توسط روان‌شناسان و محققان این حوزه نشان می‌دهد فشار همسالان بر روی یک دختر و پسر نوجوان پدیده‌ای جدی و غیرقابل انکار است، وقتی یکی دختر نوجوان در گروه همکلاسی‌های خود در یک فضای مجازی عضو می‌شود، صحبت‌های تمام دوستان و عکس‌هایی که در ان گروه به اشتراک گذاشته می‌شود، همه را می‌بیند و مطمئنا محتوای همه مطالب به اشتراک گذاشته شده متناسب این گروه سنی نیست، ولی این دختر یا پسر نوجوان نمی‌تواند به آنها اعتراض کند چون در صورت اعتراض از جمع طرد می‌شود و او تحمل این نوع برخورد را ندارد.

در حالی که در همان جمع هرکدام از نوجوانان تلاش می‌کنند، محبوب آن جمع بوده و خودشان را به عقاید جمع تطبیق دهند.

روان‌شناسان و جامعه‌شناسان معتقدند بحران نوجوانی در همه زمان‌ها بوده است ولی در جامعه ارتباطاتی امروز فناوری‌ها و پیشرفت‌هایی که صورت گرفته است، باعث شده نوجوان با فرهنگ جوامع دیگر آشنا شده و تابع قوانین و مقررات نباشند.

وجود این نوع نگرش‌ها باعث می‌شود نوجوانان دهه ۸۰ با پدر و مادرهای خودشان دچار یک شکاف عمیق نسلی شوند و صحبت‌های هرکدام از آنها برای دیگری قابل درک و فهم نباشد.

اکنون شرایط به گونه‌ای شده است که دانش کودکان و نوجوانان در رابطه با ابزارهای ارتباطاتی و دانش رایانه‌ای آنها به شدت بیشتر از والدین است، بنابراین این موضوع حساسیت‌هایی را در بین خانواده‌ها ایجاد کرده است.

به اعتقاد مشاوران و کارشناسان خانواده، اگر والدین در خانواده‌ها بتوانند با زبان همان نوجوان با او صحبت کرده، نیازها و توانایی‌ها آنان را همزمان پاسخ داده و وقت بیشتری را برای دختر یا پسر نوجوان خود در نظر بگیرند، می‌توانند این آسیب‌ها و تهدیدها را کاهش دهند.

معصومه درخشان