نقش و نگار رویایی فرش دستباف تبریز، تار و پود زیبایی شناسی جهانیان را شکل می بخشد و جلوه های هنری زیبا از سنت را در دنیای مدرن فرش های ماشینی به رخ می کشد.
فرش تبریز نماد عینی معجزه هایی از دستان هنرمندی است که زینت بخش موزه های معتبر جهان و بازارهای بین المللی می شوند و به تایید ‘ مسعود سلطانی فر’ معاون رییس جمهوری، تبریز را به عنوان مهد هنر و صنعت فرش جهان مطرح می کند.
فرش هایی با گل ابریشم در رج شمارهای۵۰ و۶۰ ، با چله های ابریشمی و طرح های ‘ لچک’ و ‘ ترنج’ که طرفداران پر و پا قرصی دارد و نمایش قدرت فرش بافان تبریز در عرصه های بین المللی به شمار می رود.
فرش های دستباف تبریز که در صد سال اخیر با طرح های جذابی همچون ‘گلدانی’، ‘درختی’، ‘محرابی’، ‘قندیل دار’، ‘حیوان دار’ و … بافته می شوند، شکوهی از فرهنگ و هنر این خطه از ایران اسلامی را به نمایش می گذارند.
اگرچه ظرفیت بی بدیل بافت و صادرات فرش دستباف تبریز، در معرفی این شهر تاریخی به عنوان ‘ شهر جهانی بافت فرش’ نقش مهمی را ایفا می کند اما از نقش علمی و پژوهشی فرش دستباف تبریز نیز در این موفقیت بین المللی، نمی توان غفلت کرد.
نقشی که در یک دار قالی به گستره دنیای علم، افق این صنعت را به دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز ‘ گِرهِ متقارن ‘ می زند و آینده ای روشن را برای آن پیش رو می گذارد.
از این رو است که ‘غدا حیجاوی’، رییس منطقه ای آسیا و اقیانوسیه شورای جهانی صنایع دستی، بافت فرش به روش سنتی را به عنوان یکی از رشته های تحصیلی مورد تدریس در این دانشگاه، مورد توجه قرار می دهد و بازاریابی پیشرفته در آینده این صنعت را در دانشکده فرش جستجو می کند.
عضو هیات علمی دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز در این باره می گوید: نقش و نگار فرش تبریز شاخه ای از نگارگری نقاشی ایرانی است.
به گفته ‘ جواد پور نامی’ این نگارگری که علاوه بر جنبه های هنری در بخش صنعت فرش هم خودنمایی می کند، بیشتر از دانشگاه به بازار گرایش یافته و در مسیر آموزش استاد شاگردی از دانشگاه دور مانده است.
وی می گوید: فاصله میان دانشگاه و بازار، فارغ التحصیلان رشته فرش را به صنعت فرش های ماشینی سوق داده و طرح و نقشه های فرش ماشینی را طی سال های اخیر متحول کرده است.
به گفته وی، تبریز خاستگاه نقش و نگار ‘اسلیمی’ و ‘خطایی’ و آذربایجان خاستگاه نقوش فرش های عشایری است اما در زمان حاضر نقوش فاقد پشتوانه علمی و تاریخی در قالب نوآوری به بازار عرضه می شود.
وی می گوید: این نقوش جدید که نتیجه ضعف در ارتباط بازار با دانشگاه است، در بازارهای بین المللی قابل شناسایی و تهدیدی برای عقبه پرافتخار فرش دستباف تبریز است.
عضو هیات علمی دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز نیز می گوید: فرش تبریز در جایگاه برتر تولید و صادرات این فرآورده فرهنگی و هنر سنتی ایرانی- اسلامی در سطح کشور به شمار می رود.
به گفته ‘ عبدالله میرزایی ‘ ، مزیت های اصلی هنری و فرهنگی فرش تبریز نسبت به انواع مشابه خارجی ، مدیون طرح و نقش زیبای آن می باشد.
وی می گوید: تلاش طراحان و تولیدکنندگان در بومی کردن مولفه های هنری غرب و استفاده از آن ها در تلفیق با طرح های سنتی، به فرش تبریز جایگاهی داده است که مراکز تولید داخل و خارج کشور را یارای رقابت با آن نیست.
به گفته وی طرح ها و نقوش فرش تبریز با تلفیقی از رنگ مایه های سنتی هنر ایران از جمله لاکی، سرمه ای و شاد از جمله طیف های وسیعی از صورتی ها تا رنگ های طلایی و کرم بافته می شوند.
وی می گوید: سبک رنگ آمیزی این فرش ها به طور متناوب همگام با نیاز بازار تغییر می کند ولی با این حال تلاش برای القای حالات سه بعدی و سایه پردازی در جلوه نقوش مطابق با معیار های هنر غرب غالبا در شیوه های رنگ گذاری دیده می شود.
رییس دانشکده فرش دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز نیز می گوید: تبریز در مسیر جاده ابریشم از ‘ چین’ تا ‘ ونیز’ قرار گرفته و از دوره تجاری سازی فرش (قاجار) تا زمان حاضر، مرکز تجمع تجار فرش بوده است.
به گفته ‘علی وندشعاری’ بافندگان فرش تبریز سرمایه های غنی برای این صنعت به شمار می روند و قابلیت بافت فرش با گره های ‘متقارن’، ‘نامتقارن’ و ‘تزیینی’ در ابعاد ‘ کوچک پارچه’ تا ‘ بزرگ پارچه’ و در اشکال مربع، مستطیل، دایره، بیضی و حج بافی را دارند.
وی می گوید: فرش دستباف تبریز با نقوش قدیمی به عنوان جلوه ای از صنایع سنتی کشور همچنان در مقابل صنعت مدرن فرش های ماشینی قد علم می کند.
به گفته وی هنرمندان تبریز توان رنگ گذاری از ۱۰ رنگ در یک قطعه فرش تا ۲۰۰ رنگ در یک قطعه تابلو فرش را دارند و این ویژگی منحصر به فرد فرش بافان تبریز است.
وی می گوید: توان سایه گذاری هنرمندان تبریزی تا ۵۰ رنگ برای نقوش فرش های دستباف، هنری بی بدیل در دنیا به شمار می رود.
به گفته رییس دانشکده فرش دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز، مراحل بافت تا تجاری سازی فرش به صورت کامل در این شهر تاریخی میسر بوده و استادکاران بزرگ تبریزی ‘ شور قالی’،’دارکشی’ و ‘ مرمت’ فرش را هنرمندانه انجام می دهند.
‘ وند شعاری’ می گوید: شورای جهانی صنایع دستی بر آینده علمی صنعت فرش تبریز توجه داشته و مسوولان این شورا از ماه ها قبل در بازدید از این دانشکده بر ضرورت تحصیل دانشگاهی هنرمندان فرش جهت معرفی تبریز به عنوان ‘ شهر جهانی بافت فرش’ تاکید کردند.
به گفته وی حذف فاصله میان بازار و دانشگاه می تواند علم را به عنوان بازوی اجرایی بازار در اختیار تجار فرش تبریز قرار دهد.
استاندار آذربایجان شرقی نیز می گوید: دولت تدبیر و امید توجه ویژه ای به توسعه هنر و صنعت فرش در کشور دارد و توسعه این صنعت در آذربایجان شرقی نیازمند بهره مندی از یافته های علمی و پژوهشی است.
‘اسماعیل جبارزاده’ معتقد است فرش ماهیت فرهنگی دارد و سرشار از ایده ها، انگاره ها، باورها، سنت ها و دیگر عناصر فرهنگی است.
به گفته وی برای توسعه صادرات فرش و رونق اقتصادی در کنار توسعه صنعتی و فرهنگی استان در دو سال گذشته، کارهای خوبی انجام شده است.
وی می گوید: راه اندازی کارگو(حمل و نقل هوایی)، پست هاب منطقه ای برای ارسال کالا به دورترین نقاط دنیا، برگزاری های نمایشگاه های مختلف و توجه به بازار فرش فروشان تبریز از جمله اقدامات انجام شده است.
در مجموع می توان گفت دانشکده فرش دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز به عنوان یک ظرفیت علمی کم نظیر نیازمند سیاست گذاری مسوولان دولتی و انجمن های غیردولتی برای اتصال به هنرمندان و تجار فرش دستباف تبریز است.
فرش هایی با گل ابریشم در رج شمارهای۵۰ و۶۰ ، با چله های ابریشمی و طرح های ‘ لچک’ و ‘ ترنج’ که طرفداران پر و پا قرصی دارد و نمایش قدرت فرش بافان تبریز در عرصه های بین المللی به شمار می رود.
فرش های دستباف تبریز که در صد سال اخیر با طرح های جذابی همچون ‘گلدانی’، ‘درختی’، ‘محرابی’، ‘قندیل دار’، ‘حیوان دار’ و … بافته می شوند، شکوهی از فرهنگ و هنر این خطه از ایران اسلامی را به نمایش می گذارند.
اگرچه ظرفیت بی بدیل بافت و صادرات فرش دستباف تبریز، در معرفی این شهر تاریخی به عنوان ‘ شهر جهانی بافت فرش’ نقش مهمی را ایفا می کند اما از نقش علمی و پژوهشی فرش دستباف تبریز نیز در این موفقیت بین المللی، نمی توان غفلت کرد.
نقشی که در یک دار قالی به گستره دنیای علم، افق این صنعت را به دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز ‘ گِرهِ متقارن ‘ می زند و آینده ای روشن را برای آن پیش رو می گذارد.
از این رو است که ‘غدا حیجاوی’، رییس منطقه ای آسیا و اقیانوسیه شورای جهانی صنایع دستی، بافت فرش به روش سنتی را به عنوان یکی از رشته های تحصیلی مورد تدریس در این دانشگاه، مورد توجه قرار می دهد و بازاریابی پیشرفته در آینده این صنعت را در دانشکده فرش جستجو می کند.
عضو هیات علمی دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز در این باره می گوید: نقش و نگار فرش تبریز شاخه ای از نگارگری نقاشی ایرانی است.
به گفته ‘ جواد پور نامی’ این نگارگری که علاوه بر جنبه های هنری در بخش صنعت فرش هم خودنمایی می کند، بیشتر از دانشگاه به بازار گرایش یافته و در مسیر آموزش استاد شاگردی از دانشگاه دور مانده است.
وی می گوید: فاصله میان دانشگاه و بازار، فارغ التحصیلان رشته فرش را به صنعت فرش های ماشینی سوق داده و طرح و نقشه های فرش ماشینی را طی سال های اخیر متحول کرده است.
به گفته وی، تبریز خاستگاه نقش و نگار ‘اسلیمی’ و ‘خطایی’ و آذربایجان خاستگاه نقوش فرش های عشایری است اما در زمان حاضر نقوش فاقد پشتوانه علمی و تاریخی در قالب نوآوری به بازار عرضه می شود.
وی می گوید: این نقوش جدید که نتیجه ضعف در ارتباط بازار با دانشگاه است، در بازارهای بین المللی قابل شناسایی و تهدیدی برای عقبه پرافتخار فرش دستباف تبریز است.
عضو هیات علمی دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز نیز می گوید: فرش تبریز در جایگاه برتر تولید و صادرات این فرآورده فرهنگی و هنر سنتی ایرانی- اسلامی در سطح کشور به شمار می رود.
به گفته ‘ عبدالله میرزایی ‘ ، مزیت های اصلی هنری و فرهنگی فرش تبریز نسبت به انواع مشابه خارجی ، مدیون طرح و نقش زیبای آن می باشد.
وی می گوید: تلاش طراحان و تولیدکنندگان در بومی کردن مولفه های هنری غرب و استفاده از آن ها در تلفیق با طرح های سنتی، به فرش تبریز جایگاهی داده است که مراکز تولید داخل و خارج کشور را یارای رقابت با آن نیست.
به گفته وی طرح ها و نقوش فرش تبریز با تلفیقی از رنگ مایه های سنتی هنر ایران از جمله لاکی، سرمه ای و شاد از جمله طیف های وسیعی از صورتی ها تا رنگ های طلایی و کرم بافته می شوند.
وی می گوید: سبک رنگ آمیزی این فرش ها به طور متناوب همگام با نیاز بازار تغییر می کند ولی با این حال تلاش برای القای حالات سه بعدی و سایه پردازی در جلوه نقوش مطابق با معیار های هنر غرب غالبا در شیوه های رنگ گذاری دیده می شود.
رییس دانشکده فرش دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز نیز می گوید: تبریز در مسیر جاده ابریشم از ‘ چین’ تا ‘ ونیز’ قرار گرفته و از دوره تجاری سازی فرش (قاجار) تا زمان حاضر، مرکز تجمع تجار فرش بوده است.
به گفته ‘علی وندشعاری’ بافندگان فرش تبریز سرمایه های غنی برای این صنعت به شمار می روند و قابلیت بافت فرش با گره های ‘متقارن’، ‘نامتقارن’ و ‘تزیینی’ در ابعاد ‘ کوچک پارچه’ تا ‘ بزرگ پارچه’ و در اشکال مربع، مستطیل، دایره، بیضی و حج بافی را دارند.
وی می گوید: فرش دستباف تبریز با نقوش قدیمی به عنوان جلوه ای از صنایع سنتی کشور همچنان در مقابل صنعت مدرن فرش های ماشینی قد علم می کند.
به گفته وی هنرمندان تبریز توان رنگ گذاری از ۱۰ رنگ در یک قطعه فرش تا ۲۰۰ رنگ در یک قطعه تابلو فرش را دارند و این ویژگی منحصر به فرد فرش بافان تبریز است.
وی می گوید: توان سایه گذاری هنرمندان تبریزی تا ۵۰ رنگ برای نقوش فرش های دستباف، هنری بی بدیل در دنیا به شمار می رود.
به گفته رییس دانشکده فرش دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز، مراحل بافت تا تجاری سازی فرش به صورت کامل در این شهر تاریخی میسر بوده و استادکاران بزرگ تبریزی ‘ شور قالی’،’دارکشی’ و ‘ مرمت’ فرش را هنرمندانه انجام می دهند.
‘ وند شعاری’ می گوید: شورای جهانی صنایع دستی بر آینده علمی صنعت فرش تبریز توجه داشته و مسوولان این شورا از ماه ها قبل در بازدید از این دانشکده بر ضرورت تحصیل دانشگاهی هنرمندان فرش جهت معرفی تبریز به عنوان ‘ شهر جهانی بافت فرش’ تاکید کردند.
به گفته وی حذف فاصله میان بازار و دانشگاه می تواند علم را به عنوان بازوی اجرایی بازار در اختیار تجار فرش تبریز قرار دهد.
استاندار آذربایجان شرقی نیز می گوید: دولت تدبیر و امید توجه ویژه ای به توسعه هنر و صنعت فرش در کشور دارد و توسعه این صنعت در آذربایجان شرقی نیازمند بهره مندی از یافته های علمی و پژوهشی است.
‘اسماعیل جبارزاده’ معتقد است فرش ماهیت فرهنگی دارد و سرشار از ایده ها، انگاره ها، باورها، سنت ها و دیگر عناصر فرهنگی است.
به گفته وی برای توسعه صادرات فرش و رونق اقتصادی در کنار توسعه صنعتی و فرهنگی استان در دو سال گذشته، کارهای خوبی انجام شده است.
وی می گوید: راه اندازی کارگو(حمل و نقل هوایی)، پست هاب منطقه ای برای ارسال کالا به دورترین نقاط دنیا، برگزاری های نمایشگاه های مختلف و توجه به بازار فرش فروشان تبریز از جمله اقدامات انجام شده است.
در مجموع می توان گفت دانشکده فرش دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز به عنوان یک ظرفیت علمی کم نظیر نیازمند سیاست گذاری مسوولان دولتی و انجمن های غیردولتی برای اتصال به هنرمندان و تجار فرش دستباف تبریز است.

ايميل: news@.ir | شماره پيامک:000 |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
نظرات کاربران در "فرش تبریز، غلبه تار سنت بر پود مدرنیته"
آخرین اخبار
- برگزاری یادواره شهدای افلاکیان حورایی (سلام الله علیها)
- برد تیم فوتسال شهرداری منطقه۸ برابر تیم سازمان سیمامنظر
- برگزاری یادواره شهدای مدافع امنیت با مشارکت شهرداری منطقه ۸
- برگزاری یادواره ۵۰۰ شهید حوزه مقاومت ۶ بسیج با مشارکت شهرداری منطقه ۸
- دیدار شهردار منطقه ۸ تبریز با خانواده معزز شهید احد مقیمی
- دیدار شهردار منطقه ۸ تبریز با خانواده معزز شهیدان جواد و حمید فرید علی قلیپور
- جلسه ی شرح و توضیح مثنوی معنوی در فرهنگسرای شمس تبریزی
- آسفالت ریزی ولکه گیری آسفالت در خیابان قره باغیها و میدان شهید بهشتی
- آغاز عملیات مرمت پله ها در خانه تاریخی کلکته چی
- هوش مصنوعی و جنگ!
- منشا ۹۲ درصد آلودگی هوای تبریز منابع متحرک است
- ۷۰ درصد از فضای سبز تبریز زیر پوشش شبکه آب خام قرار گرفت
- طرح ملی تغییرات فرسایش خاک در تبریز اجرا می شود
- خاطرات حمید آرش آزاد،خانم دکتر و آقای دکتر نویسنده؟
- به منظور تسریع در بهره مندی کشاورزان از تسهیلات خرید تراکتور ؛سازمانهای جهاد کشاورزی تا پایان ماه فرصت دارند کشاورزان متقاضی تسهیلات را به تراکتورسازی معرفی نمایند
- برگزاری جلسات مشاوره فردی در فرهنگسرای تربیت
- افتخار آفرینی همکار شهرداری منطقه ۸ با قهرمانی در مسابقات تنیس روی میز پیشکسوتان کشور
- تعمیر و اصلاح سیستم نورپردازی در سردرب تاریخی نوبر
- آغاز عملیات ساماندهی سرویس بهداشتی های مسجد امیرالمومنین (ع)
- پلمپ و تعطیلی دو میوه فروش در خیابان ارتش و شریعتی بدلیل عدم رعایت حقوق شهروندی و ایجاد مزاحمت شغلی
- آغاز عملیات مرمت سقف در بازار تاریخی کفاشان
- اجرای عملیات مرمت سقف در یخچال تاریخی له له بیگ
- لکه گیری و آسفالت ریزی کوچه آرامیان ۲ و کوچه جامبوران
- قلعه بابک کلیبر، مکانی باستانی برای دوستداران تاریخ
- آبرسانی به ۵۸۵۰ واحدطرح نهضت ملی مسکن در۲۱ شهرستان آذربایجانشرقی
- «ترمیم نشدن دستمزد کارگران» را جبران کنید
- خاطرات حمید آرش آزاد،هول هلیم و افتادن در دیگ …؟
- رونمایی و نقد کتاب قار گویلومه دوشوب”
- اجرای کارگاه ویژه روانشناسی با موضوع کنترل خشم
- حفر چاه جذبی در خیابان آدی گوزل