نقش و نگار رویایی فرش دستباف تبریز، تار و پود زیبایی شناسی جهانیان را شکل می بخشد و جلوه های هنری زیبا از سنت را در دنیای مدرن فرش های ماشینی به رخ می کشد.
فرش تبریز نماد عینی معجزه هایی از دستان هنرمندی است که زینت بخش موزه های معتبر جهان و بازارهای بین المللی می شوند و به تایید ‘ مسعود سلطانی فر’ معاون رییس جمهوری، تبریز را به عنوان مهد هنر و صنعت فرش جهان مطرح می کند.
فرش هایی با گل ابریشم در رج شمارهای۵۰ و۶۰ ، با چله های ابریشمی و طرح های ‘ لچک’ و ‘ ترنج’ که طرفداران پر و پا قرصی دارد و نمایش قدرت فرش بافان تبریز در عرصه های بین المللی به شمار می رود.
فرش های دستباف تبریز که در صد سال اخیر با طرح های جذابی همچون ‘گلدانی’، ‘درختی’، ‘محرابی’، ‘قندیل دار’، ‘حیوان دار’ و … بافته می شوند، شکوهی از فرهنگ و هنر این خطه از ایران اسلامی را به نمایش می گذارند.
اگرچه ظرفیت بی بدیل بافت و صادرات فرش دستباف تبریز، در معرفی این شهر تاریخی به عنوان ‘ شهر جهانی بافت فرش’ نقش مهمی را ایفا می کند اما از نقش علمی و پژوهشی فرش دستباف تبریز نیز در این موفقیت بین المللی، نمی توان غفلت کرد.
نقشی که در یک دار قالی به گستره دنیای علم، افق این صنعت را به دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز ‘ گِرهِ متقارن ‘ می زند و آینده ای روشن را برای آن پیش رو می گذارد.
از این رو است که ‘غدا حیجاوی’، رییس منطقه ای آسیا و اقیانوسیه شورای جهانی صنایع دستی، بافت فرش به روش سنتی را به عنوان یکی از رشته های تحصیلی مورد تدریس در این دانشگاه، مورد توجه قرار می دهد و بازاریابی پیشرفته در آینده این صنعت را در دانشکده فرش جستجو می کند.
عضو هیات علمی دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز در این باره می گوید: نقش و نگار فرش تبریز شاخه ای از نگارگری نقاشی ایرانی است.
به گفته ‘ جواد پور نامی’ این نگارگری که علاوه بر جنبه های هنری در بخش صنعت فرش هم خودنمایی می کند، بیشتر از دانشگاه به بازار گرایش یافته و در مسیر آموزش استاد شاگردی از دانشگاه دور مانده است.
وی می گوید: فاصله میان دانشگاه و بازار، فارغ التحصیلان رشته فرش را به صنعت فرش های ماشینی سوق داده و طرح و نقشه های فرش ماشینی را طی سال های اخیر متحول کرده است.
به گفته وی، تبریز خاستگاه نقش و نگار ‘اسلیمی’ و ‘خطایی’ و آذربایجان خاستگاه نقوش فرش های عشایری است اما در زمان حاضر نقوش فاقد پشتوانه علمی و تاریخی در قالب نوآوری به بازار عرضه می شود.
وی می گوید: این نقوش جدید که نتیجه ضعف در ارتباط بازار با دانشگاه است، در بازارهای بین المللی قابل شناسایی و تهدیدی برای عقبه پرافتخار فرش دستباف تبریز است.
عضو هیات علمی دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز نیز می گوید: فرش تبریز در جایگاه برتر تولید و صادرات این فرآورده فرهنگی و هنر سنتی ایرانی- اسلامی در سطح کشور به شمار می رود.
به گفته ‘ عبدالله میرزایی ‘ ، مزیت های اصلی هنری و فرهنگی فرش تبریز نسبت به انواع مشابه خارجی ، مدیون طرح و نقش زیبای آن می باشد.
وی می گوید: تلاش طراحان و تولیدکنندگان در بومی کردن مولفه های هنری غرب و استفاده از آن ها در تلفیق با طرح های سنتی، به فرش تبریز جایگاهی داده است که مراکز تولید داخل و خارج کشور را یارای رقابت با آن نیست.
به گفته وی طرح ها و نقوش فرش تبریز با تلفیقی از رنگ مایه های سنتی هنر ایران از جمله لاکی، سرمه ای و شاد از جمله طیف های وسیعی از صورتی ها تا رنگ های طلایی و کرم بافته می شوند.
وی می گوید: سبک رنگ آمیزی این فرش ها به طور متناوب همگام با نیاز بازار تغییر می کند ولی با این حال تلاش برای القای حالات سه بعدی و سایه پردازی در جلوه نقوش مطابق با معیار های هنر غرب غالبا در شیوه های رنگ گذاری دیده می شود.
رییس دانشکده فرش دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز نیز می گوید: تبریز در مسیر جاده ابریشم از ‘ چین’ تا ‘ ونیز’ قرار گرفته و از دوره تجاری سازی فرش (قاجار) تا زمان حاضر، مرکز تجمع تجار فرش بوده است.
به گفته ‘علی وندشعاری’ بافندگان فرش تبریز سرمایه های غنی برای این صنعت به شمار می روند و قابلیت بافت فرش با گره های ‘متقارن’، ‘نامتقارن’ و ‘تزیینی’ در ابعاد ‘ کوچک پارچه’ تا ‘ بزرگ پارچه’ و در اشکال مربع، مستطیل، دایره، بیضی و حج بافی را دارند.
وی می گوید: فرش دستباف تبریز با نقوش قدیمی به عنوان جلوه ای از صنایع سنتی کشور همچنان در مقابل صنعت مدرن فرش های ماشینی قد علم می کند.
به گفته وی هنرمندان تبریز توان رنگ گذاری از ۱۰ رنگ در یک قطعه فرش تا ۲۰۰ رنگ در یک قطعه تابلو فرش را دارند و این ویژگی منحصر به فرد فرش بافان تبریز است.
وی می گوید: توان سایه گذاری هنرمندان تبریزی تا ۵۰ رنگ برای نقوش فرش های دستباف، هنری بی بدیل در دنیا به شمار می رود.
به گفته رییس دانشکده فرش دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز، مراحل بافت تا تجاری سازی فرش به صورت کامل در این شهر تاریخی میسر بوده و استادکاران بزرگ تبریزی ‘ شور قالی’،’دارکشی’ و ‘ مرمت’ فرش را هنرمندانه انجام می دهند.
‘ وند شعاری’ می گوید: شورای جهانی صنایع دستی بر آینده علمی صنعت فرش تبریز توجه داشته و مسوولان این شورا از ماه ها قبل در بازدید از این دانشکده بر ضرورت تحصیل دانشگاهی هنرمندان فرش جهت معرفی تبریز به عنوان ‘ شهر جهانی بافت فرش’ تاکید کردند.
به گفته وی حذف فاصله میان بازار و دانشگاه می تواند علم را به عنوان بازوی اجرایی بازار در اختیار تجار فرش تبریز قرار دهد.
استاندار آذربایجان شرقی نیز می گوید: دولت تدبیر و امید توجه ویژه ای به توسعه هنر و صنعت فرش در کشور دارد و توسعه این صنعت در آذربایجان شرقی نیازمند بهره مندی از یافته های علمی و پژوهشی است.
‘اسماعیل جبارزاده’ معتقد است فرش ماهیت فرهنگی دارد و سرشار از ایده ها، انگاره ها، باورها، سنت ها و دیگر عناصر فرهنگی است.
به گفته وی برای توسعه صادرات فرش و رونق اقتصادی در کنار توسعه صنعتی و فرهنگی استان در دو سال گذشته، کارهای خوبی انجام شده است.
وی می گوید: راه اندازی کارگو(حمل و نقل هوایی)، پست هاب منطقه ای برای ارسال کالا به دورترین نقاط دنیا، برگزاری های نمایشگاه های مختلف و توجه به بازار فرش فروشان تبریز از جمله اقدامات انجام شده است.
در مجموع می توان گفت دانشکده فرش دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز به عنوان یک ظرفیت علمی کم نظیر نیازمند سیاست گذاری مسوولان دولتی و انجمن های غیردولتی برای اتصال به هنرمندان و تجار فرش دستباف تبریز است.
فرش هایی با گل ابریشم در رج شمارهای۵۰ و۶۰ ، با چله های ابریشمی و طرح های ‘ لچک’ و ‘ ترنج’ که طرفداران پر و پا قرصی دارد و نمایش قدرت فرش بافان تبریز در عرصه های بین المللی به شمار می رود.
فرش های دستباف تبریز که در صد سال اخیر با طرح های جذابی همچون ‘گلدانی’، ‘درختی’، ‘محرابی’، ‘قندیل دار’، ‘حیوان دار’ و … بافته می شوند، شکوهی از فرهنگ و هنر این خطه از ایران اسلامی را به نمایش می گذارند.
اگرچه ظرفیت بی بدیل بافت و صادرات فرش دستباف تبریز، در معرفی این شهر تاریخی به عنوان ‘ شهر جهانی بافت فرش’ نقش مهمی را ایفا می کند اما از نقش علمی و پژوهشی فرش دستباف تبریز نیز در این موفقیت بین المللی، نمی توان غفلت کرد.
نقشی که در یک دار قالی به گستره دنیای علم، افق این صنعت را به دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز ‘ گِرهِ متقارن ‘ می زند و آینده ای روشن را برای آن پیش رو می گذارد.
از این رو است که ‘غدا حیجاوی’، رییس منطقه ای آسیا و اقیانوسیه شورای جهانی صنایع دستی، بافت فرش به روش سنتی را به عنوان یکی از رشته های تحصیلی مورد تدریس در این دانشگاه، مورد توجه قرار می دهد و بازاریابی پیشرفته در آینده این صنعت را در دانشکده فرش جستجو می کند.
عضو هیات علمی دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز در این باره می گوید: نقش و نگار فرش تبریز شاخه ای از نگارگری نقاشی ایرانی است.
به گفته ‘ جواد پور نامی’ این نگارگری که علاوه بر جنبه های هنری در بخش صنعت فرش هم خودنمایی می کند، بیشتر از دانشگاه به بازار گرایش یافته و در مسیر آموزش استاد شاگردی از دانشگاه دور مانده است.
وی می گوید: فاصله میان دانشگاه و بازار، فارغ التحصیلان رشته فرش را به صنعت فرش های ماشینی سوق داده و طرح و نقشه های فرش ماشینی را طی سال های اخیر متحول کرده است.
به گفته وی، تبریز خاستگاه نقش و نگار ‘اسلیمی’ و ‘خطایی’ و آذربایجان خاستگاه نقوش فرش های عشایری است اما در زمان حاضر نقوش فاقد پشتوانه علمی و تاریخی در قالب نوآوری به بازار عرضه می شود.
وی می گوید: این نقوش جدید که نتیجه ضعف در ارتباط بازار با دانشگاه است، در بازارهای بین المللی قابل شناسایی و تهدیدی برای عقبه پرافتخار فرش دستباف تبریز است.
عضو هیات علمی دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز نیز می گوید: فرش تبریز در جایگاه برتر تولید و صادرات این فرآورده فرهنگی و هنر سنتی ایرانی- اسلامی در سطح کشور به شمار می رود.
به گفته ‘ عبدالله میرزایی ‘ ، مزیت های اصلی هنری و فرهنگی فرش تبریز نسبت به انواع مشابه خارجی ، مدیون طرح و نقش زیبای آن می باشد.
وی می گوید: تلاش طراحان و تولیدکنندگان در بومی کردن مولفه های هنری غرب و استفاده از آن ها در تلفیق با طرح های سنتی، به فرش تبریز جایگاهی داده است که مراکز تولید داخل و خارج کشور را یارای رقابت با آن نیست.
به گفته وی طرح ها و نقوش فرش تبریز با تلفیقی از رنگ مایه های سنتی هنر ایران از جمله لاکی، سرمه ای و شاد از جمله طیف های وسیعی از صورتی ها تا رنگ های طلایی و کرم بافته می شوند.
وی می گوید: سبک رنگ آمیزی این فرش ها به طور متناوب همگام با نیاز بازار تغییر می کند ولی با این حال تلاش برای القای حالات سه بعدی و سایه پردازی در جلوه نقوش مطابق با معیار های هنر غرب غالبا در شیوه های رنگ گذاری دیده می شود.
رییس دانشکده فرش دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز نیز می گوید: تبریز در مسیر جاده ابریشم از ‘ چین’ تا ‘ ونیز’ قرار گرفته و از دوره تجاری سازی فرش (قاجار) تا زمان حاضر، مرکز تجمع تجار فرش بوده است.
به گفته ‘علی وندشعاری’ بافندگان فرش تبریز سرمایه های غنی برای این صنعت به شمار می روند و قابلیت بافت فرش با گره های ‘متقارن’، ‘نامتقارن’ و ‘تزیینی’ در ابعاد ‘ کوچک پارچه’ تا ‘ بزرگ پارچه’ و در اشکال مربع، مستطیل، دایره، بیضی و حج بافی را دارند.
وی می گوید: فرش دستباف تبریز با نقوش قدیمی به عنوان جلوه ای از صنایع سنتی کشور همچنان در مقابل صنعت مدرن فرش های ماشینی قد علم می کند.
به گفته وی هنرمندان تبریز توان رنگ گذاری از ۱۰ رنگ در یک قطعه فرش تا ۲۰۰ رنگ در یک قطعه تابلو فرش را دارند و این ویژگی منحصر به فرد فرش بافان تبریز است.
وی می گوید: توان سایه گذاری هنرمندان تبریزی تا ۵۰ رنگ برای نقوش فرش های دستباف، هنری بی بدیل در دنیا به شمار می رود.
به گفته رییس دانشکده فرش دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز، مراحل بافت تا تجاری سازی فرش به صورت کامل در این شهر تاریخی میسر بوده و استادکاران بزرگ تبریزی ‘ شور قالی’،’دارکشی’ و ‘ مرمت’ فرش را هنرمندانه انجام می دهند.
‘ وند شعاری’ می گوید: شورای جهانی صنایع دستی بر آینده علمی صنعت فرش تبریز توجه داشته و مسوولان این شورا از ماه ها قبل در بازدید از این دانشکده بر ضرورت تحصیل دانشگاهی هنرمندان فرش جهت معرفی تبریز به عنوان ‘ شهر جهانی بافت فرش’ تاکید کردند.
به گفته وی حذف فاصله میان بازار و دانشگاه می تواند علم را به عنوان بازوی اجرایی بازار در اختیار تجار فرش تبریز قرار دهد.
استاندار آذربایجان شرقی نیز می گوید: دولت تدبیر و امید توجه ویژه ای به توسعه هنر و صنعت فرش در کشور دارد و توسعه این صنعت در آذربایجان شرقی نیازمند بهره مندی از یافته های علمی و پژوهشی است.
‘اسماعیل جبارزاده’ معتقد است فرش ماهیت فرهنگی دارد و سرشار از ایده ها، انگاره ها، باورها، سنت ها و دیگر عناصر فرهنگی است.
به گفته وی برای توسعه صادرات فرش و رونق اقتصادی در کنار توسعه صنعتی و فرهنگی استان در دو سال گذشته، کارهای خوبی انجام شده است.
وی می گوید: راه اندازی کارگو(حمل و نقل هوایی)، پست هاب منطقه ای برای ارسال کالا به دورترین نقاط دنیا، برگزاری های نمایشگاه های مختلف و توجه به بازار فرش فروشان تبریز از جمله اقدامات انجام شده است.
در مجموع می توان گفت دانشکده فرش دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز به عنوان یک ظرفیت علمی کم نظیر نیازمند سیاست گذاری مسوولان دولتی و انجمن های غیردولتی برای اتصال به هنرمندان و تجار فرش دستباف تبریز است.

ايميل: news@.ir | شماره پيامک:000 |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
نظرات کاربران در "فرش تبریز، غلبه تار سنت بر پود مدرنیته"
آخرین اخبار
- کاهش تنش آبی با شناسایی منابع پنهان
- مردم از رسانهها انتظار مطالبهگری دارند
- تبریز جذابترین مقصد گردشگری در حوزه شهرهای بریکس
- بزرگداشت شهدای خدمت پاسداشت الگوهای مردمی است
- پیشرفت ۳۵ درصدی ساخت بزرگترین هتل ایران در تبریز
- درخواست استاندار آذربایجان شرقی برای پخش دیدارهای تراکتور از شبکههای سراسری
- ایمنسازی بازار تاریخی تبریز گامی برای پاسداشت تمدن ملی
- سهم ۱۷ درصدی بخش کشاورزی در اشتغال آذربایجانشرقی
- واگذاری زمینهای بایر روستایی به طرحهای ملی مسکن آذربایجانشرقی
- مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ارس:
- دوره آموزشی ویژه مدیران تعاونیهای منطقه آزاد ارس برگزار شد
- تجلیل از تلاشگران خاموش خط تولید در آزمایشگاههای مجتمع مس سونگون
- گسترش همکاری های علمی منطقه آزاد ارس با دانشگاههای صنعتی
- نوین: تحول ایجاد شده در خدمات کتابخانه ای مصداق بارز جهاد فرهنگی است
- توسعه همکاریهای شهرداری و ارتش در حوزههای ورزش و سلامت
- معاون وزیر جهاد کشاورزی: کاهش ضایعات گندم نیازمند پشتیبانی بانکهاست
- امام جمعه تبریز: شرطی کردن مذاکرات خیانت به ملت و کشور است
- طرح هادی روستای تاریخی کندوان تصویب و ابلاغ شد
- استاندار آذربایجان شرقی: درصدد بومی سازی سیاست های دولت در شهرستان ها هستیم
- بازدید مدیر مجتمع مس سونگون از روند برگزاری آزمون استخدامی شرکت نوآوران مس
- اتصال راهآهن خاوران به تبریز با تخصیص بودجه نمایندگان شتاب میگیرد
- سرمایهگذاری ۴۶۰ هزار میلیارد ریالی در حوزه گردشگری آذربایجانشرقی
- فروردین بدون آلودگی هوا در آذربایجانشرقی
- گرامیداشت روز ملی منابع انسانی در مجتمع مس سونگون با تقدیر از نقشآفرینان عرصه سرمایه انسانی
- نوسازی واحدهای تولیدی پیش نیاز افزایش بهره وری