تبریز- یحیی شیدا ۱۵ آبان ۱۳۸۶
حمید آرش- ی نئجه تانیرام؟
گونون طلباتین و اونون چئوره‌سینده اولان ماجرالری و حادیثه‌لری، دقّتله حیاتا کئچیرمک، آییق دوشونجه و مودروکلوک ایستدییر. بو وئرگی هر کسین پایینا دوشمه‌میشدیر.
چوخ شاعرلر و یازیچیلاری تحمیل اولان حربده مشاهده ائتدیک‌کی قانینا بله‌شن جوانلارین اوُلومون گؤرمه‌میش توتوب، ویران ائدیجی بو مبالارین سسین دویمامیش، یئنه‌ده قاش- گؤزدن، خالدان و دوداقدان «غزل» آدلی بیر داغارجیق دوزه‌لدیب، یا قدرت صاحبلرین باشین یئددینجی گؤیلره یوکسلتمیشدیلر.
بو یازیچی و شاعرلر ایچره او حساس لحظه‌لرده چون نادیر شخصلر گوُروندوکی خلقین ایستک‌لرین و زمانه‌نین طلباتی اوغروندا قلم چالسین و احتمالی تهلوکه‌لری گؤرمه‌میش حساب ائتسین.
بو والا شخصیت‌لر سیراسیندا نمونه گؤسترمک ایسته‌سک، بیری‌ده «حمید آرش‌آزاد» اولا بیلر.
آرش گونون ایستک‌لرین ده‌ریندن دویور. ساحه‌ده اولان ماجرالری و حادیثه‌لری آیین- شایین ایزله‌ییر، اونلاری طنز قالبیندا تؤکور. یعنی او آجی حادیثه‌لری، ملاحتلی شیرین کلمه‌لرایله قاتیر، اونلاردان بیر «معجون» دوزه‌لدیر که هضمی آسان اولسون.
بیلیریک‌کی، ادبیات ایکی یولیله انکشاف ائدیر، جدی و ساتیر (SATIRA) کی طنز معروف اولوب.
تورکو دیلینده هَنگ آدلانیر. و آتا- بابا سوزلرینده: «یاری هَنگ، یاری‌ده گنگ» ده بیر سایره مثلدیر. شاعر ویازیچی یاتمیشلاری آییتماق اوچون بیرآز اینجه، بیرآز کوبوت سؤزلرله مئیدانا چیخیر.
ساتیرا، یا طنز ادبیات، اینجه حقیقتین انعکاسی اصوللاریندان بیری، اجتماعی عیب‌لرین منفی‌لیک‌لرین غضب‌له
پیسلئمه‌سی، کسگین تنقیدی، قاباقجیل ساتیرا همیشه اجتماعی انکشافا انگل تؤره‌دنلره قارشی یؤنه‌لیر.
ساتیریک اثرلرده حیاتین منفی طرفلری چوخ واخت قصداً قاباریق مبالغه‌لی، گولمه‌لی، بعضاً‌ده عیبه‌جر شکلده تصویر ائدیلیر.
چاغداش ادبیاتیندا طنز شعر، میرزه علی‌اکبر صابر و میرزه علی‌معجز شبستری آدیله باغلی‌دیر. وقئید حیات‌دا اولان اوستاد طنز شاعرلری:
ماراغالی کریمی. آرش‌آزاد شهرک، نجاراوغلو. حمید سخامهر. مجید یالقیز. ساپلاق و آیریلاری ایندی طنز ساحه‌سی‌نین مئیداندارلاری‌دیرلارکی هر بیری طنز عالمی‌نین بیر گوشه‌سینده اوُزلرینه اوُزه‌ل یئر توتموشلار و ادبیاتیمیزین داها‌دا زنگین اولماغیندا بوُیوک قدملر گؤتورورلرکی تأثیرسیز ده‌ییلدیر.
من بو مقاله‌ده تبریزلی، شهرتلی، خالق آرا سونسوز محبت و رغبته مالک اولان «حمید آرش»دن سؤز آچماق ایسته‌ییرم و اونون شعرلریندن اؤرنگ گؤسترمه‌یی دوزگون بیلیرم‌کی «داغ عیب اولور، خال انتخاب اونا».
آرشین یازدیغی شعر سیاسی و انتقادی طنزلردیرلرکی خلق اونلاری سئوه- سئوه اوخویور و شاعرینه تحسین گُوزایله باخیر.
آرش تکجه سیاسته توخونماییر، بلکه اجتماعی جنبه‌لریده دقت مرکزیده اندیریر. انتخاب ائتدیگی کلمه‌لر و سئچدیکی بکر مضمونلار آنترسان و حئیرت دوغوران‌دیر.
آرش- ین شعرلرین اوخویاندا مانعه راستلاشمیریق. سؤزلر آخیجی، محتوالی و طنزمایالی‌دیر.
سیاسته توخونماق چتین‌دیر، آرتیق وقت و درک طلب ائدیر و آرش‌ده بو ایکی عاملی، کامل بیلیر. آرش صوفی درویشلرکیمی آجی حیاتیندا دوشونورکی، درویش- ین نه یی وارکی اونو یول‌کسن و اوغرو الیندن آلسین؟! او آدام‌کی قدرت صاحبلری اوُنونده باش اگمه‌دی، داها ندن قورخوسو اولا بیلر؟!
من آرشی یاخیندان تانیرام و بیر نئچه ایل روزنامه‌ده بیرگه قلم چالمیشیق. او چوخ محرومیت گوروب و چوخ چتین‌لیکلر چکیب، لاکین توتدوغو یولدان قایتمیاییب‌دیر. خلاصه چوخ یئترسیزلیک‌لرله اوز- اوزه دوروب، آنجاق مردانه قامتین بو اویونجاق ماجرالرخم بولمامیشدیر.
اگر آرش کمانگیر، ایران تاریخینده جاودانه یاشاییر، حمید آرش‌ده آذربایجانین طنز ادبیاتیندا همیشه یاشاییب، بیر ایشیقلی مایاق‌کیمی ادبیاتیمزا نورچله‌ییب، محتشم خلقیمیزی دوز یولا و آزاد بیر دونیایا قیلاوز اولاجاقدیر.
ایندیکی شاعریمیزین شعرلریندن اوُرنک وئرمه‌دیک، مقاله‌نین قورتاریشی قورو- بوش اولماسین دئیه سیاسی طنز بیر شعری، امامی آدلی شاعردن آشاغیدا قئید ائدر، احساسلی و ده‌رین باخیشلی حمید آرش- ه ادبیات ساحه‌سینده باشاریلار دیله‌ییرم:
سوروشدوم: عدالت نه‌دیر؟ نه‌چی‌دیر؟
بیربئله کوتله‌لر، اوندان دئییرلر!
باشینی قووزاییب
اوزومه باخدی،
گؤزونو، گؤزومه زیلله‌ییب توموخدو.
بیلمیردی نه دئسین، نه دانشسین،
آنجاق سؤیله‌دی:
دئییرلر عدالت بیزیم شهرده-
بیر ده‌لی کیشی‌ایدی…
داشا باسدیلار!!
برجسب : | ايميل: news@.ir | شماره پيامک:000 |
|